نظرسنجی
نسخه مناسب چاپ
به گزارش آفتاب جنوب،حضرت امام محمد باقر علیه السلام پنجمين آفتابى است كه بر افق امامت، جاودانه درخشيد و زندگيش سراسر دانش و ارزش بود، از اين رو باقر العلوم ناميده شد، يعنى شكافنده دشواريهاى دانش و گشاينده پيچيدگيهاى معرفت،خصلت آفتاب است كه هماره گام بر فرق ظلمت مىنهد و در لحظه هاى تاريك، بر افق زمان مىرويد تا ارزشهاى مهجور و نهان شده در سياهى جهل و جور را، دوباره جان بخشد و آشكار سازد.
امام علیه السلام نيز در عصر حاكميت جور و تشتت انديشههاى دينى امت اسلام، تولد يافت تا پيام آور معرفت و احياگر اسلام ناب محمدى (ص) باشد،نام مبارک امام پنجم محمد و لقب آن حضرت باقر یا باقرالعلوم است ، دلیل اعطای این لقب به امام پنجم این است که ایشان دریاى دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکارا ساخت . القاب دیگرى مانند شاکر ، صابر و هادى نیز براى آن حضرت ذکر کرده‌اند که هریک بیانگر صفتى از صفات آن امام بزرگوار بوده است .
کنیه امام " ابوجعفر " و مادرش فاطمه دختر امام حسن مجتبى(ع) است، بنابراین نسبت آن حضرت از طرف مادر به سبط اکبر حضرت امام حسن (ع) و از سوى پدر به امام حسین ( ع) مى‌رسد وپدرش حضرت سیدالساجدین ، امام زین العابدین ، على بن الحسین (ع) است . وی اولین شخصی است که نسب پدر و مادرش به حضرت فاطمه زهرا علیهاسلام می رسد. تولد حضرت باقر علیه السلام در سوم صفر یا نخست رجب سال 57 هجرى در مدینه اتفاق افتاد . در واقعه جانگداز کربلا همراه پدر و در کنار جدش حضرت سیدالشهداء ، کودکى بود که به چهارمین بهار زندگیش نزدیک می شد
دوران امامت امام محمد باقر ( ع ) از سال 95 هجرى که سال درگذشت امام زین العابدین ( ع ) است آغاز شد و تا سال 114 هجری یعنى 19 سال و چند ماه ادامه داشته است . در دوره امامت امام محمد باقر (ع) و فرزندش امام جعفر صادق ( ع ) مسائلى مانند انقراض امویان ، بر سر کار آمدن عباسیان ، وقوع مشاجرات سیاسى ، ظهور سرداران و مدعیانى مانند ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانى و دیگران مطرح است ، ترجمه کتابهاى فلسفى و مجادلات کلامى در این دوره پیش مى‌آید و عده اى از مشایخ صوفیه ، زاهدان و قلندران وابسته به دستگاه خلافت ظهور کرده ، فعال می شوند .
پیشوایی امام باقر علیه السلام از صدر اسلام روشن و مسلم بود و نص بر امامت آن امام همراه با تعاریف رسول خدا، فراوان به ما رسیده است. از آن امام معجزات و کرامات بسیار و نیز امور غریبه فراوانی در کتب معتبر ثبت شده وجن و ملائکه و حتّی جبرئیل خدمت او می‌رسیده‌اند. مکارم اخلاق امام، زبانزد خاص و عام است و علوم و معارف فراوانی از وجود او سرچشمه گرفته . وی همچنین توجه خاصّی به عبادت و ذکر و مناجات داشته است ،در زمان این امام، عده‌ای متمایل به رهبانیّت و ترک دنیا بودند که با مخالفت امام مواجه می‌شدند.
از جمله تلاش های گسترده و عمیق امام باقر علیه السلام در نشر معارف اسلام ناب، سوق دادن مردم به سوی فرهنگ انتظار امام آخرین(عج) بود. ایشان در تبیین این فرهنگ بر آن بود تا با روشن کردن زوایای پنهان فرج آل محمد صلی الله علیه و آله وسلم و پاسخ دادن به پرسش های گوناگون، غیبت و ظهور آن حضرت را امری خدادادی و خارج از اختیار معرفی و نیز منتظران را به انتظار ظهور او ترغیب کند.
یکی از فعالیت های بارز امامان در زمینه نشر تعالیم دینی و آموزه های بلند عرفانی، بهره گیری از زبان نیایش برای اشاعه فرهنگ ارتباط با خدا در تمامی حالات زندگی است. آنان برای بیان بخشی از عقاید و فرهنگ اسلامی، از دعا بهره می گرفتند و در سنگر دعا، مردم را به توجه بیشتر به پروردگار و مبارزه با زورگویان فرا می خواندند. در بیشتر ادعیه، جمله صلوات بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله وسلم به چشم می خورد و این در حالی است که دشنام به اهل بیت علیهم السلام به ویژه امیرمؤمنین علیه السلام سخن رایج حکمرانان وقت شده و آیات خدا به دست فراموشی سپرده شده بود. امام باقر علیه السلام در نیایشی چنین می فرماید: «پروردگارا، تو را به تمامی نام هایت می خوانم که آنها را خود نامیدی یا در کتابت فرو فرستادی یا آنها را بر برخی از بندگانت فراآموختی، که بر محمد و خاندان او درود فرستی و قرآن را بهار قلبم قرار دهی و آن را نور چشمم و وسیله از بین بردن غم هایم بخواهی»
.
از دیگر ویژگی‌های شخصیتی آن حضرت بردباری بود تا جایی‌که در مقابل تمامی مصائب و بلایا صبر پیشه می‌کرد و هرگز در مقابل برخی بی‌احترامی‌ها که به وی می‌شد خشمگین نشد و عطوفت را پیشه خود می‌ساخت.جود و بخشش از دیگر ویژگی‌های امام محمدباقر(ع) بود و ایشان همواره در بذل و بخشش پیشتاز و پیشگام بودند تا آن‌جا که امام صادق(ع) در توصیف این خصوصیت پدرشان فرمودند که ثروت پدرم از تمامی خاندانش کمتر و خرج زندگیش از همه آنها افزون‌تر بود اما با این حال هر جمعه یک دینار به فقرا صدقه می‌دادند.امام محمد باقر(ع) همواره به یاد خدا بودند و در هر حالی به ذکر خدا مشغول و شب‌های بسیاری را تا صبح به طاعت و راز و نیاز با خداوند متعال می‌پرداختند.
امام باقرعلیه السلام چون در اواخر دوران حکومت بنی امیه به‌سر می‌برد، از ضعف قدرت حاکمه استفاده نمود و در نشر معارف اسلامی، تلاش گسترده‌ای کرد و با مخالفین و صاحبان عقاید مختلف، مناظرات مفصّلی داشت و به سؤالات شیعیان و مخالفین پاسخ داد. لذا از آن امام در تمام مسائل فقهی و اجتماعی و حکومتی روایات فراوانی نقل شده است، به‌طوری‌که تقریباً هیچ کتاب روایی نیست مگر این که از امام باقر علیه السلام در موارد مختلف روایتی ذکر شده است.
امام باقر علیه السلام با صحابی بزرگ رسول خدا، جابر بن عبدالله انصاری روابط صمیمانه‌ای داشت و برای او احترام خاصی قائل بود. برای آن امام، غیر از جابر، اصحاب و راویان زیادی نام می‌برند که در بین آنها جابر بن یزید جعفی و محمّد بن مسلم و زراره و حمران، بسیار معروفندوشاعر معروف امام نیز کمیت نام دارد.
برادر امام باقر علیه السلام زید بن علی بن الحسین پس از شهادت امام سجاد علیه السلام پرچم مخالفت با بنی‌امیه را برافراشت و افراد زیادی را به دور خود جمع کرد. ولی امام باقر او را از قیام مسلّحانه منع کرد و فرمود: « هنوز وقتش نرسیده است، و قیام تو در انتها به ضرر مسلمین می انجامد.» اما زید که خون حسینی در رگ‌های او می‌جوشید، زیر بار نرفت و قیام کرد و عاقبت در اثر اعلان مخالفت با بنی‌امیه به شهادت رسید.
امام باقر علیه السلام در زمان حکومت ولید بن عبدالملک به امامت رسیدند که پس از او سلیمان بن عبدالملک و سپس عمربن عبدالعزیز و سپس یزید بن عبدالملک و پس از او هشام بن عبدالملک، یکی پس از دیگری حاکم مَمالک اسلامی شدند. امام با هر یک از آنها به نحو خاصّی برخورد می‌کرد، ولی متأسّفانه بعضی از بستگان وی، از جمله زید بن حسن بن علی به بدگویی او دست زدند تا سرانجام هشام ، امام را مسموم کرد و به شهادت رساند.
امام باقر علیه السلام به فرزند ارجمندش امام صادق علیه السلام وصیت فرمود و به لقاء پرورگار شتافت. آن حضرت دارای سه همسر و هفت فرزند بود. از امام باقر علیه السلام مواعظ بسیار ارزشمندی به یادگار مانده است که تمام نسل‌ها تا قیامت از آن بهره‌مند خواهند بود.
انتهای پیام/م
دیدگاه‌ها