فتاوا و اظهاراتی این چنینی، اگر واقعیت نفرت انگیزی نبود که اکنون باید با آن زندگی کنیم، تنها در غالب یک کمدی بی مزه می توانست تحقق یابد؛ آن هم واقعیتی خشونت آمیز و وحشیانه که گمان می کردیم کاملا از بین رفته و دیگر حتی هیچ حیوانی بدان روی نخواهد آورد. 

 

پیش از این از خود سوال می کردیم که وجود و ظهور چنین انسان هایی آن هم در قرن بیست و یکم و با وجود این همه پیشرفت علم، چگونه ممکن است؟ ولی اکنون نه تعجب می کنیم و نه دیگر چنین سوال داریم.

 

پیش از داعش، انسان های نادان بسیاری وجود داشتند و پس از آن نیز انسان های نادان بسیار دیگری خواهند آمد و گمان نمی رود که این نادانی ها خاتمه ای داشته باشد؛ نادان های که دین را ابزاری برای مبارزه با دانش و وسیله ای برای شستشوی مغزها قرار می دهند. اگر برخی گمان می کنند که اختراعات و ابداعاتی که هر روز صورت می گیرد، عقب ماندگی، سلفی گری و نشانه های جهل و توحش را از بین می برد، اشتباه می کنند؛ چرا که هر زمان و دوره ای، نادان ها و جاهلان خاص خود را دارد.

 

مشکل این نیست که این موضوع، از فراگیری دانش و ایمان راستین مانع می شود، بلکه آن، مانع کثیف و بی سابقه ایست که قصد دارد بر عامه ی مردم، سیطره یابد و با تصمیمات آگاهانه و شومی ارتباط دارد که سیاست تخریب فکر، فرهنگ و دانش ملت ها را اجرا می کند. در این مورد، هیچ فرقی میان داعش و برخی افراطگرایان مسیحی در آمریکا وجود ندارد.

 

افراط گرایان و تاریک اندیشان، از نخبگان علمی، ادبی، اجتماعی و آموزشی در هراسند؛ چرا که ایشان، پایه های حکومت وحشیانه ی آنان را به لرزه در می آورد. اما تا په زمانی، این افراط گرایی و جهالت، مانع از پیشرفت شود؟

 

قطعا چنین روندی، دوام زیادی نخواهد داشت؛ علم و منطق، باید بر نادان ها و سلفی ها پیروز شود، چراکه علم وعقل تنها "زینت و زیبایی" نیست، بلکه آن شرط بقا و استمرار است.