به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب،عملیات والفجر هشت با هدف تنبیه متجاوز در بعد نظامی و سیاسی در زمستان ۶۴ صورت گرفت،درحالی که تسلط بر منطقه جغرافیایی شمال خلیج فارس و فاو باعث می شد که شهر فاو و سکوهای پرتاب موشک عراق تصرف شود و با اجرای این عملیات ایران بر اروند تسلط می یافت هرچند ام القصر تهدید می شد و با کویت هم مرز می شدیم و همچنین راه ورود عراق به خلیج فارس نیز مسدود می شد.

این عملیات در ششمین سال جنگ تحمیلی و در ساعت ۲۲ و ۱۰ دقیقه بیستم بهمن ۱۳۶۴ در مرز جنوبی استان خوزستان در جنوب جزیره آبادان در منطقه بسیار مهم و حساس انجام شد که در این هنگام نبردی سنگین میان نیروهای ایرانی و عراقی به مدت ۷۵ روز آغاز شد؛ نبردی که در نهایت با پیروزی ایران در این عملیات پایان یافت.

اگرچه این منطقه عملیاتی از یک طرف در ناحیه مرزی اروند رود که رژیم بعثی عراق به بهانه تسلط بر آن جنگ با ایران را آغاز کرده بود و از طرف دیگر در تنها مسیر ارتباطی کشور عراق با دریای خلیج فارس انتخاب شده بود و اجرای عملیات در آن می توانست ارتباط بندر" ام القصر" را از طریق خور عبدالله با خلیج فارس مسدود نماید همچنین تنها اسکله های نفتی عراق بنام سکوهای "البکر و الامیه" در محدوده این منطقه قرار داشتند.

زمین منطقه عملیات نیز یکی از زمین های پیچیده جنگی و عملیاتی در آن زمان محسوب می شد و دارای عوارض طبیعی و مصنوعی زیادی از جمله رودخانه، نهر، نخلستان، باتلاق، چولان، جاده، روستا، ساحل، شهر نمکزار دشت اسکله و بندرگاه بود که برای طراحی عملیات در این منطقه علاوه بر آنکه باید توانایی ها و نحوه گسترش و آرایش دفاعی دشمن در نظر گرفته می شد جنگ با عوارض طبیعی زمین نیز باید مورد توجه قرار می‌گرفت عوارضی مانند رودخانه، نهر، نخلستان، باتلاق و... .

همچنین طرح ریزان عملیات لازم بود تا جنگ با عوارض مصنوعی ایجاد شده در زمین را هم مد نظر قرار دهند عوارضی مانند انواع موانع سیم خاردار میله های خورشیدی شکل و میدان های متعدد مین بامین های متنوع و از سوی دیگر از آنجا که مهمترین مسئله پس از شکستن خط مقدم دشمن و تصرف منطقه عملیاتی و رسیدن به اهداف مورد نظر انتخاب منطقه مناسب برای تشکیل خط دفاعی مطمئن جهت مقابله با پاتک های وسیع دشمن بود، بنابراین در طرح ریزی عملیات باید در گزینش این منطقه پدافندی دقت زیادی می شد تا با استفاده از حداکثر عوارض طبیعی زمین مثل دریاچه نمک و نیز با ایجاد خاکریز های مناسب بتوان منطقه تصرف شده را برای مدت معینی حفظ نمود.

اهداف عملیات

مهمترین هدف عملیات والفجر ۸ دست یابی به یک پیروزی قاطع نظامی در جبهه های جنگ بود تا در آن موقعیت زمانی دولتمردان و سیاستمداران کشور برای حل مسئله جنگ از راه سیاسی از قدرت عمل بیشتری برخوردار شوند در آن زمان مهمترین مسئله برای ختم جنگ روشن شدن مواضع دولت آغاز کننده جنگ و کشور متجاوز برای افکار عمومی جهان و نیز جامعه بین المللی بود به همین منظور حضرت امام خمینی(ره) اصرار داشتندکه باید مسئول و شروع کننده جنگ مشخص شود تا از این به بعد مشروعیت و امکان تجاوز به ایران در ذهن همسایگان ایران و قدرت های بزرگ شکل نگیرد.

 بنابراین در آن موقعیت که مسئولان کشور و مردم ایران چشم انتظار پیروزی های بزرگ و درخشانی بودند اجرای عملیات موفق در منطقه فاو امری ضروری بود چنین عملیاتی پس از مدتی ناکامی در کسب موفقیت های بزرگ جنگی روحیه جدید در فرماندهان و طراحان عملیاتی می دمید و موجب گسترش نشاط رزمی‌در آنان می شد همچنین قدرت دفاعی و عملیاتی رزمندگان اسلام را بالا می برد و یک بار دیگر نشان می داد که با توکل بر خداوند بزرگ و بکارگیری ابتکار عمل قدرت خلاقیت و تفکر و کسب اطلاعات صحیح از دشمن، می توان برتری نظامی را در صحنه نبرد کسب نمود و دشمن را منفعل کرد.

 از طرف دیگر بدلیل موقعیت جغرافیایی شمال خلیج فارس و منطقه فاو عملیات والفجر هشت دارای اهداف سیاسی و نظامی ویژه ای بود که مهم ترین نتایج آن چنین پیش بینی می شد.

اهداف سیاسی و نظامی

  تصرف شهر فاو و تأسیسات بندری آن،شهر فاو در کنار رودخانه اروند دارای اسکله های کوچکی بود که از آن برای پهلوگیری شناورهای سبک و کشتی های با آب خور کم استفاده می‌شد، انبارهای ذخیره نفت و نیز تلمبه خانه های مربوط به صدور نفت عراق از طریق پایانه نفتی البکر نیز در کنار این شهر به سمت ساحل خور عبدالله قرار داشت بنابراین می توان این شهر کوچک را یک مجموعه نفتی نیز به حساب آورد.

تصرف کامل بخش انتهایی اروندرود در دهانه خلیج فارس و تسلط بر قسمت های دیگری از آن از منطقه خسروآباد تا روبروی فاو که در مجموع به طول بیش از ۲۰ کیلومتر می رسید،تامین خورموسی در خلیج فارس و امکان تردد کشتیرانی امن به بندر امام خمینی. در آن ایام بندر امام خمینی بزرگترین بندر وارداتی کالاهای اساسی و بازرگانی ایران بود کشتی های تجاری زیادی در آن تردد می‌کردند.

تهدید بندر ام القصر محل استقرار ناوگان نیروی دریایی عراق، این بندر در نزدیکی مرز عراق با کویت و در انتهای خور عبدالله قرار دارد تنها بندر فعال عراق بود که علاوه بر استقرار ناوچه های جنگی در آن برخی از کشتی های تجاری نیز به آن تردد می‌کردند.

تامین امنیت کشتیرانی در شمال خلیج فارس و کمک به افزایش امنیت جزیره نفتی خارک. در آن زمان یکی از اهداف جنگی ارتش عراق حمله مداوم به جزیره خارک و سکوهای نفتی ایران واقع در خلیج فارس با استفاده از هواپیماهای شکاری و ناوچه های جنگی و بالگردهای نظامی بود.

 انهدام و یا تصرف سکوهای پرتاب موشک های ضد سطحی در راس البیشه. این موشک ها کرم ابریشم نامیده می شد حدود ۹۰ کیلومتر برد داشت و می توانست دهانه خور موسی را برای کشتی‌هایی که عازم بندر امام خمینی و بندر ماهشهر بودند ناامن نماید.

بستن مسیر تردد ناوگان نظامی و تدارکاتی رژیم بحث عراق در خلیج فارس از طریق خور عبدالله وایجاد فشار روانی بر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس برای قطع حمایت های مالی نظامی سیاسی و تبلیغاتی از رژیم صدام.

با این وجود،دلایل انتخاب منطقه فاو با توجه به اجرای عملیاتی کاملا موفقیت آمیز برای رسیدن به اهدافی که اشاره گردید پس از بررسی های فراوان مشخص شد که در آن موقعیت زمانی تنها منطقه ای که امکان بکارگیری تمام استعدادها توانایی‌های قوای رزمی ایران علیه ظرف های دشمن برای رسیدن به یک هدف مهم وجود دارد و از نظر نظامی نیز قابل طرح ریزی هست با توجه به نکات ذیل منطقه فاو است.حساسیت کم دشمن به منطقه و غافلگیری منطقی،ضعف خطوط پدافندی دشمن و امکان سازماندهی موثر توپخانه.

روش های اعمال غافلگیری

۱_طرح ریزی عملیات فریب. چون در دوسال متوالی ۱۳۶۲ و ۱۳۶۳ عملیات خیبر و بدر در منطقه هورالعظیم و هورالهویزه انجام شده بود تصمیم گرفته شد با تشکیل قرارگاه ای بنام قرارگاه عملیات فریب به دشمن چنین وانمود شود که عملیات بزرگ بعدی قوای اسلام نیز در این منطقه صورت خواهد گرفت و بدین منظور رفتارهای یگان‌های عملیاتی به گونه‌ای تنظیم شد که شواهد و قرائن تک در منطقه هورالعظیم و هورالهویزه به دشمن نشان داده شود با این هدف لشکرها و تیپ های سپاه به اقداماتی دست زدند‌؛ از جمله الف نقل و انتقال تجهیزات نظامی و نیروهای رزمنده به‌شکلی علنی و نیز استتار شده و ستون کشی های ظاهری و مکرر وبه خصوص چند روز قبل از آغاز عملیات والفجر هشت.

۲_ تقویت خطوط اول و استقرار نیروهای اطلاعات و عملیات برای برخورد و دستگیری نیروهای نفوذی و اطلاعاتی دشمن

۳_ استقرار سایت موشکی پدافند هوایی هاگ در منطقه عمومی هور که به مفهوم آمادگی قوای اسلام برای یک عملیات جدید بود د. شناسایی مواضع دشمن و کسب اطلاعات از یگانهای ارتش بعثی مستقر در این منطقه

۴_ فرستادن فرماندهان یگانهای خط شکن سپاه و نیز برخی از مسئولان اطلاعات عملیات قرارگاه های تاکتیکی به منطقه هور تا توجه دشمن و نیز عناصر جاسوسی وی به حضور آنها جلب شود گفتنی است که یکی از راههای آگاهی دشمن از منطقه عملیاتی رزمندگان اسلام کنترل نقاط فعالیت و تردد فرماندهان یگان‌های خط‌شکن سپاه بود، اقدام به اعزام بیش از هزار دستگاه ماشین آلات مهندسی از قبیل لودر، بلدوزر، کمپرسی و برای احداث جاده های تدارکاتی و فعالیت های مهندسی برای آماده سازی منطقه برای عملیات.

برنامه ریزی برای اجرای تک پشتیبانی

قرار بود همزمان با عملیات سپاه در منطقه فاو ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز در هر منطقه‌ای که توانایی دارد با لشکرها و تیپ های سازمانی خود به اجرای تک مستقل بپردازند بنابراین تک در محور پاسگاه زید تا شلمچه و منطقه تنگه چزابه در منطقه مرزی غرب شهر بستان که در دستور کار ارتش قرار گرفته بود به عنوان تک پشتیبانی عملیات سپاه در فاو محسوب می گردید البته اجرای عملیات سپاه در فاو هم نقش تک پشتیبانی برای عملیات ارتش را ایفا می‌کرد.

بنابراین قرار بر این بود تا هر یک از عملیات طرح ریزی شده ارتش و سپاه که در منطقه خود موفق شد تلاش اصلی نبرد قلمداد گردیده و محور بعدی پشتیبانی منصوب شود از آنجا که پیشروی در محور شلمچه به دلیل نزدیکی آن به شهر بصره برای دشمن بسیار خطرناک تلقی می شد بنابراین چنانچه یگانهای ارتش می توانستند خط مقدم دشمن در این ناحیه را به تصرف خود درآورند و حتی مقدار اندکی در آن پیشروی نمایند این اقدام موجب خودداری واحدهای ارتش بعثی از جابجایی به سمت منطقه تلاش اصلی در فاو می گردید البته تک ارتش در محور شلمچه با وجود تلاش واحدهای درخط موفقیت لازم را بدست نیاورد و پیشروی چندانی در این جبهه صورت نگرفت.

 راهبرد نظامی و سیاست عملیاتی دشمن

راهبرد نظامی دشمن در هنگام اجرای عملیات والفجر ۸ برای ادامه جنگ در سرتاسر جبهه‌های نبرد عبارت بود از:

 ۱_راهبرد دفاع مطلق در جبهه ها با هدف از دست ندادن سرزمین و مستحکم سازی خطوط اول دفاعی با کمک اقدامات و فعالیت‌های شدید مهندسی و مسلح کردن زمین جبهه با انواع موانع و میادین مین ونیزتکهای محدود به مواضع قوای ایران

۲_ فرسایشی کردن و طولانی نمودن جنگ و خسته کردن ایران با نپذیرفتن شرایط جمهوری اسلامی ایران.

 ۳_گسترش دامنه جنگ به منطقه خلیج فارس و گشودن جبهه جدید دریا در برابر ایران و حمله به نفتکش ها و پایانه های نفتی ایران برای قطع یا کاهش درآمدهای نفتی کشور به ایجاد فشار اقتصادی بر مردم.

 ۴_ توسعه دامنه جنگ به عمق کشور ایران با اقدام به جنگ شهرها و حمله مستمر هوایی به مراکز اقتصادی کشور با کمک هواپیماهای دورپرواز دریافتی از کشورهای شوروی و فرانسه و نیز موشک‌های زمین به زمین با برد بلند.

 ۵_ استفاده گسترده از انواع سلاح‌های شیمیایی در جبهه های جنگ و بخصوص در مقابل هرگونه تهاجم و پیشروی نیروهای ایرانی.

 ۶_ استفاده از سازمان منافقین برای اجرای عملیات جاسوسی و جمع آوری اطلاعات از جبهه های ایران و آماده کردن نیروهای نظامی این سازمان برای اجرای عملیات تهاجمی علیه مواضع رزمندگان اسلام.

 ۷_ درگیر نگه داشتن بخشی از توان رزمی جمهوری اسلامی ایران در مناطق شمال غرب کشور با بکارگیری گروه‌های مسلح دموکرات و کومله در درگیری‌های داخلی.

ملاحظات مهم طراحی عملیات

 ۱_برنامه ریزی برای اجرای عملیات در منطقه‌ای صورت گیرد که بتوان با استفاده از توانایی ها و قوت های یگان های خودی و نقاط ضعف ارتش بعثی حمله کرد.

 ۲_ اجرای عملیات در منطقه ای صورت گیرد که از آزادی عمل کامل یگان‌های زرهی و مکانیزه دشمن برای اجرای مانور و پاتک کاسته شود لذا منطقه عملیاتی انتخاب شده باید دارای عوارض طبیعی و مصنوعی مناسب باشد

۳_عملیات در منطقه ای صورت گیرد که موفقیت حاصل از آن موجب فعال شدن فضای جبهه های جنگ گردد و رکود و انفعال در جبهه‌های نبرد جای خود را به نشاط و استمرار فشارها بر قوای دشمن بدهد و با ادامه تهاجمات از امکان خروج واحدهای دشمن از لاک دفاعی جلوگیری کند

 ۴_منطقه ای برای عملیات انتخاب شود که تجهیزات و تسلیحات موجود در داخل کشور و یا آنچه امکان ساخت آن در کارخانجات صنعتی کشور وجود دارد جوابگوی آن باشد علاوه بر این عملیاتی مبتنی بر توان رزمی یگان های موجود سپاه پاسداران چنان طرح ریزی شود که  بتوان به موفقیت آن اطمینان داشت.

 ۵_ عملیات در منطقه ای صورت گیرد که از عوارض طبیعی زمین منطقه بتوان  در افزایش توان رزمی نیروهای خودی بهره کافی برد یعنی زمین برای جنگیدن و پاتک یگان های دشمن نامناسب و برای مانور یگانهای خودی مناسب باشد.

 ۶_منطقه‌ای برای جنگیدن انتخاب شود که بلافاصله پس از پیشروی و دستیابی به اهداف مراحل مختلف عملیات امکان استقرار پشت یک عارضه طبیعی مانند رودخانه یا عارضه مصنوعی مانند دریاچه‌نمک باشد تا دشمن نتواند به راحتی علیه یگان‌های خودی پاتک کند حسن منطقه فاو این بود که پس از تصرف جناحین آن رودخانه اروند و خور عبدالله است. فقط از یک سمت می باید در مقابل دشمن به پدافند پرداخت که در این حالت با استفاده از ماشین آلات مهندسی امکان تشکیل خطوط دفاعی مناسب میسر می شد.

 ۷ _به دلیل میسر نبودن اجرای آتش تهیه سنگین خودی و نیز نداشتن امکانات هوایی برای بمباران گسترده و همچنین نداشتن یگان‌های مانوری زرهی کافی برای شکستن خطوط مستحکم دشمن و با توجه به برتری ارتش بعثی در این زمینه ها عملیات خط شکنی فقط با همت رزمندگان پیاده شهادت طلب و با غافلگیر کردن قوای دشمن و بهره گیری از تاریکی شب انجام شود.

 ۸ _عملیات در سرزمین اجرا شود که دشمن نتواند از همه آتش های خود به طور موثر علیه یگان‌های خودی استفاده کند و امکان اجرای آتش برایش در آن منطقه محدودتر باشد.

جمع‌بندی اینکه انتخاب منطقه فاو برای عملیات دشمن را مجبور ساخت در ناحیه‌ای که تمایلی به جنگ در آن نداشت درگیر شود و برای مدت زیادی ابتکار عمل در اختیار رزمندگان اسلام قرار گیرد.

مشکلات برنامه ریزی برای عملیات

  در طرح ریزی مانور عملیات والفجر ۸ چند موضوع حائز اهمیت بودکه عبور از رودخانه عریض اروند مهمترین مرحله این عملیات بود، اروند رود بزرگترین رودخانه ایران است آب چهار رودخانه کارون، کرخه، دجله و فرات از طریق این رودخانه به خلیج فارس می‌ریزد و آب خلیج فارس نیز به هنگام مد در این رودخانه جریان می‌یابد در واقع طبیعت این رودخانه هم مانند یک خور است و هم مثل سایر رودخانه ها آگاهی از وضعیت خاص اروند رود مثل جزر و مد و جریان های مختلف درون رودخانه در نوبت های خاص هفته، ساعت، شب و روز که موجب ایجاد چهار وضعیت مختلف می گردید در برنامه‌ریزی برای عبور نیروهای خط شکن بسیار حیاتی بود.

 بنابراین درطراحی و برنامه ریزی عملیات جهت عبور غواصان خط شکن از این رودخانه عریض، بایستی این وضعیت های مختلف مدنظر قرار می گرفت و به خصوص به فاصله زمانی بین جزر و مد که بیش از ۴ ساعت طول می‌کشید توجه می شد، حدود دو هزار و پانصد غواص از یگانهای خط شکن برای رسیدن به خط دفاعی اول دشمن بایستی با رعایت غافلگیری کامل در وضعیت مد آب از رودخانه عبور می کردند تا به نزدیک ترین نقطه از سنگرهای خط اول دشمن برسند اگر زمان شروع عملیات به خوبی تعیین نمی شد و عبور غواصان با وضعیت جزر رودخانه مواجه می شد نیروهای خط شکن باید حدود ۱۰۰ الی ۲۰۰ متر را به صورت سینه‌خیز از میان باتلاق ها و موانع موجود در آن ها عبور نمایند که در این حالت شکستن خط مقدم دشمن و نیز موفقیت عملیات با ابهام مواجه می شد.

 ۲_ عملیات عبور از موانع مصنوعی و شکستن خط اول دشمن و پاکسازی سرپل بدست آمده و توسعه آن برای ادامه عملیات.

 ۳_مرحله بندی عملیات و وارد کردن عمده قوا برای رسیدن به اهداف مورد نظر که نیاز به انواع قایق و واحدهای شناوری کافی و مطمئن داشت.

 ۴_ توسعه در عمق و استفاده از موقعیت و موفقیت برای تثبیت اهداف بدست آمده و  گسترش منطقه نبرد.

۵_ پدافند و مقابله با پاتک های تعجیلی و پاتک های با فرصت دشمن برای حفظ منطقه تصرف شده که با توجه به مشکلات مربوط به انتقال انواع ماشین آلات مهندسی همزمان با عبور عمده قوا احداث خاکریزهای مناسب برای ایجاد خط دفاعی در مقابل دشمن اولویت ویژه‌ای داشت.

 ۶_ برنامه ریزی برای خودداری از ورود به شهر فاو و دور زدن این شهر برای جلوگیری از آسیب دیدن غیر نظامی که احتمالاً در شهر وجود داشتند البته پس از تصرف شهر مشخص شد که به غیر از نظامیان بعثی کسی در آنجا حضور ندارد.

 ۷_ استفاده از یگان هایی که در خط شکنی های عملیات های گذشته کمتر حضور داشته اند وبه دلیل لزوم استفاده نکردن از فرماندهانی که اندکی ابهام در مورد موفقیت این عملیات داشتند.

 ۸_ ضرورت اجرای عملیات در شب با توجه به اینکه شفافیت آب رودخانه اروند امکان دیده شدن غواصان را که در سطح آب حرکت می‌کردند فراهم می‌آورد از سوی دیگر دشمن گاهی اوقات از نورافکن برای مشاهده سطح رودخانه به خصوص در ناحیه اسکله فاو استفاده می‌کرد.

۹_نیاز به آماده کردن عقبه یگان ها در نخلستان های اطراف بهمنشیر و نیز فضای مناسب برای تمرکز نیروها قبل از آغاز تک در میان نخلستان های اطراف اروند رود و ایجاد اسکله ها و حوضچه های نگهداری قایق های انتقال عمده قوا.

 برای درک وضعیت ها و حالت های مختلف جریان آب رودخانه اروند رود ماه‌ها کار فشرده اطلاعاتی صورت گرفت و با جمع بندی اطلاعات موجود در تاریخچه این رودخانه و نیز اوضاع جوی منطقه خسروآباد و فاو طی ۲۰ سال گذشته قبل از عملیات که از اداره هواشناسی خوزستان گرفته شد وضعیت این رودخانه برای طرح ریزی عملیات والفجر ۸ مورد مطالعه قرار گرفت.

برای اجرای عملیات عبور غواصان از رودخانه آموزش‌ها و تمرین‌های زیادی در رودخانه‌های مشابه مانند بهمنشیر و کارون انجام شد تا وضعیت روحی و جسمی نیروهای عمل کننده به حد مطلوب برسد این عملیات اوج خطرپذیری نیروهای رزمنده را به نمایش گذاشت دراین باره یکی از نگرانی‌های اصلی طراحان عملیات تاثیر جریان آب بر حرکت غواصان در حین عبور از رودخانه و دور شدن آنها از هدف معین واگذار شده به آنها بود.

علت استفاده از لباس غواصی نه فقط برای حرکت در زیر آب بلکه برای سرعت بخشیدن به حرکت رزمندگان خط شکن در داخل رودخانه با استفاده از فین های غواصی و نیز ایجاد حداقل گرما برای نیروهایی بود که در فصل زمستان از رودخانه عبور می کردند تا توان جسمانی آنها پس از عبور از رودخانه برای جنگیدن با دشمن حفظ شود.

شرح عملیات

 عملیات در ساعت ۲۲ و ۱۰ دقیقه روز ۲۰بهمن ۱۳۶۴ با رمز مقدس یا فاطمه الزهرا سلام الله علیها از منطقه عمومی جنوب خسروآباد تا انتهای جزیره آبادان با عبور غواصان خط شکن از اروند رود در حالی که نم نم باران می بارید آغاز گردید شروع عملیات همزمان با ایام مبارک دهه فجر و هفتمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بود و رزمندگان اسلام انگیزه بالایی را برای اجرای عملیات در این روزهای انفجار نور در ایران عزیز داشتند.

 با شروع عملیات غواصان لشکر های خط شکن که از ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه به درون آب رفته و خود را آماده کرده و آرام آرام از اروندرود عبور کرده بودند توانستند در این فرصت موانع مصنوعی و تله های ایجاد شده در جلوی خط مقدم دشمن را پشت سر گذاشته و در نزدیکی سنگرهای دشمن به کمین بشین بنشینند.

برای ایجاد هماهنگی و حمله همزمان همه غواصان به خط اول دشمن  برخی از غواصان که سریع‌تر به ساحل دشمن رسیده بودند تا اعلام کلمه رمز عملیات خود را در زیر پای دشمن در بین باتلاق ها و مواضع دشمن مخفی کردند تا سایر غواصان نیز به ساحل دور اروند برسند و موانع جلو سنگرهای دشمن را پاکسازی نمایند با اعلام رمز عملیات غواصان تهاجم خود را برای شکستن خط اول دشمن آغاز و پاکسازی ساحل دور اروندرود و ایجاد یک سر پل مناسب را شروع نمودند البته در برخی از محورها تعدادی از غواصان در عبور از رودخانه اروند به مشکلاتی بر خوردند برای مثال برخی از غواصان لشکر ۲۵ کربلا برای رفتن به سمت اسکله فاو با نور افکن هایی که دشمن روی سطح رودخانه روشن کرده بود و نیز با تیراندازی بی‌هدف سربازان دشمن بر روی رودخانه اروند مواجه شدند ولی چون دشمن با وجود غواصان در داخل آب و نیز آغاز عملیات رزمندگان اسلام پی نبرده بود لذا پس از مدتی نورافکن هایی را که به طور آزمایشی روشن کرده بود خاموش نمود و تیربارها نیز از تیراندازی خودداری کردند بعد از تصرف فاو و دستگیری فرمانده تیپ دشمن در این منطقه مشخص گردید که علت روشن شدن نور افکن ها در شب عملیات واگذاری تعداد ژنراتور جدید به یگان پدافند کننده از ساحل فاو بود که در آن شب این ژنراتورها را آزمایش می‌کردند.

اکثر غواصان برای اینکه در مقابل دشمن دیده نشوند آیه ۹ سوره یاسین را با خود زمزمه می کردند این آیه را که اکثر رزمندگان و بخصوص نیروهای اطلاعات عملیات به هنگام مواجه شدن با نیروهای دشمن قرائت می‌کردند به این شرح است و "جعلنا من بین ایدیهم سدا و من خلفهم سدا فاغشینا هم فهم لا یبصرون "رزمندگان معتقد بودند که با خواندن این آیه خداوند به آنها کمک خواهد کرد تا از چشم نظامیان دشمن مخفی بمانند برخی از غواصان در خاطرات خود می گویند پس از آنکه وارد رودخانه شدیم سطح رودخانه را موجی فرا گرفت که سبب شد سرهای ما در میان امواج از دید دشمن مخفی بماند چون ماموریت فرد فرد غواصان از قبل مشخص و تعیین شده بود که هر گروه از آنها باید به سمت کدام سنگر دشمن پیش بروند لذا اکثر غواصان موفق شدند سنگرهای دشمن را فتح نموده و آنها را تصرف نمایند.

پس از رسیدن گروه اول غواصان به خط مقدم دشمن و آغاز درگیری‌ها همزمان یگان ها و واحد های ادوات و توپخانه صحرایی خودی آتشی پرحجم روی ساحل جنوبی اروند به اجرا درآوردند و نیروهای خط شکن و نیز رزمندگان دنبال پشتیبان که با کمک قایق های موتوری به سرعت به ساحل دور اروند منتقل شده بودند با توسعه سرپل خود در محدوده هر یگان مبادرت ورزیدند حدود ساعت ۲ و ۳۰ دقیقه پس از نیمه شب تمام خطوط اول دشمن سقوط کرده و در اختیار رزمندگان اسلام قرار گرفته بود پس از پاکسازی خط اول برای مقابله با پاتکهای دشمن و نیز تثبیت و تامین سرپل اولیه یگان‌های خود ی باید به چند اقدام عمده می‌پرداختند.

 ۱_دور زدن و محاصره کردن شهر فاو برای پرهیز از جنگ شهری.

۲_پیشروی به سمت محور ساحلی واقع در جناح شمالی منطقه عملیات.

۳_پاکسازی کامل منطقه راس البیشه برای ایجاد فضایی امن جهت آغاز حرکت شناورهای سنگین برای انتقال ماشین آلات مهندسی و نیز سایر تجهیزات پشتیبانی.

رزمندگان استان کهگیلویه و بویراحمد در قالب تیپ ۳ لشکر ۲۵ کربلا ماموریت داشتند تا با دور زدن شهر فاو از میان سنگر ها و مواضع دشمن عبور کرده سه راهی فاو ام القصر را تصرف و به سمت پایگاه موشکی پیشروی نمایند و آن را تصرف نمایند.

 رزمندگان کهگیلویه و بویراحمد ابتدا در قالب سه گردان روح الله، سیف الله و یدالله برای انجام این مأموریت وارد عمل شدند. گردان روح الله ابتدا وارد عمل شد و تا سه راهی فاو ام القصر پیشروی نمودند سپس گردان یدالله از روی جاده پایگاه موشکی و گردان سیف الله موازی با این جاده در سمت چپ وارد عمل گردیدند و از افتخارات رزمندگان استان است.

 محاصره شهر فاو و تصرف پایگاه موشکی که یکی از اهداف مهم عملیات والفجر ۸ بود به رزمندگان این استان واگذار گردید و به نحو احسن آن را انجام دادند و برای انجام این ماموریت بزرگ شهدای عزیز و گرانقدری مثل سید عبدالمحمد تقوی، مرتضی جعفری، محمد تقی عمرانی، حسین رزمنده، محمد اسدی، ناصح پور محمد کریم موسوی،غلام محمد شهبازی و... به شهادت رسیدند در مراحل بعدی عملیات ۶ گردان دیگر از رزمندگان استان وارد منطقه فاو شدند و در مقابل پاتک های دشمن فداکاری های بسیاری انجام دادند.

 عملیات والفجر ۸ اولین عملیاتی بود که رزمندگان استان کهگیلویه و بویر احمد در قالب یک تیپ سازماندهی شده وارد عملیات شدند و عملکرد آن ها در این عملیات به قدری تحسین برانگیز بود که فرماندهان سپاه و جنگ را قانع کرد که یک تیپ مستقل به استان کهگیلویه و بویراحمد بدهند و بعد از عملیات والفجر ۸ تیپ ۴۸ فتح تشکیل و تا پایان جنگ رزمندگان استان در آن تیپ اجرای مأموریت می کردند.

نتایج عملیات

 منطقه فاو ارزش فراوانی برای رژیم صدام داشت و تصرف آن دستاوردهایی برای ایران به ارمغان آورد برخی از نتایج عملیات والفجر ۸ را می توان چنین برشمرد.

 ۱_اجرای این عملیات نشان داد سپاه پاسداران دارای قدرت طرح ریزی یکی از پیچیده ترین عملیات های دوران جنگ شده است که آن را با تاکتیک های ویژه‌ای به اجرا درآورده و به سر انجام مطلوب رسانده و موفقیت عظیمی بدست آورده است.

 ۲ _با تسلط نیروهای ایران بر منطقه فاو ارتباطات کشور عراق با دریا قطع گردید گفتنی است که یکی از بهانه های رژیم بعثی عراق برای هجوم سراسری به سرزمین ایران در اختیار گرفتن کامل اروندرود به منظور دسترسی راحت تر به خلیج فارس بود رژیم صدام با تحمیل جنگ به ایران نه تنها نتوانست اروندرود را به حاکمیت خود در آورد بلکه آنچه را که در اختیار داشت نیز با اجرای عملیات والفجر ۸ از دست داد.

 ۳ _دستیابی رزمندگان اسلام به ساحل خور عبدالله سبب شد تا به کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس که در جنگ حامی صدام و رژیم بعثی عراق بودند فشار روانی نگران‌کننده‌ای وارد شود در چنین وضعیتی وقتی که شعله‌های جنگ به مرز کشورهای همسایه عراق در حاشیه خلیج فارس نزدیک می شد نگرانی حامیان فرامنطقه رژیم صدام نیز افزایش می یافت  آنها نگران تسلط ایران بر مسیر انتقال انرژی در خلیج فارس می‌شدند و احتمال دور شدن آنها از ذخایر نفتی منطقه شمالی خلیج فارس افزایش می‌یافت

 ۴_آمریکا پایگاهی اطلاعاتی در عراق راه اندازی کرده بود که اطلاعات جاسوسی ماهواره‌ای ونیز اطلاعاتی که از هواپیماهای آواکس درباره تحرکات نظامی ایران دریافت می‌کرد در اختیار عراق قرار می‌داد اجرای موفقیت آمیز عملیات والفجر ۸ قدرت جاسوسی و اطلاعاتی خلیج فارس را خدشه دار و نامطمئن کرد.

 ۵_با تصرف منطقه پراهمیت فاو و حضور نیروهای نظامی ایران در آن زمینه مذاکره سیاسی برای پایان دادن به جنگ فراهم شد.

 ۶_در این عملیات پایگاه های موشکی ساحل به دریای عراق مستقر در منطقه فاو به تصرف رزمندگان ایران در آمد و از منطقه خورموسی رفع تهدید شد و بندر امام خمینی نسبتا امن شد.

 ۷_باقیمانده توان نیرو دریایی عراق در ام القصر محبوس شد و توان رزمی شناوری عراق به طور کامل از کار افتاد.

 ۸_استفاده ارتش عراق از دو سکوی نفتی البکر و الامیه که با کمک آنها به دیدبانی در خلیج فارس می‌پرداخت و جزیره خارک را ناامن می‌کرد با حضور رزمندگان در شبه‌جزیره فاو تا حدود زیادی غیرممکن شد کشورهای حامی صدام مثل کویت و عربستان گسترش دامنه جنگ را تاحدودی درک کردند آمریکا و شوروی هم به رغم افزایش حضور نظامی در خلیج فارس فهمیدند که ایران قدرت و توانایی نفوذ به خاک عراق و برگرداندن لبه تیز جنگ را به سوی دشمن دشمن دارد.

   ۹_ با اجرای این عملیات اعتبار نظامی ایران در بین کشورهای منطقه از نظر قابلیت دردک و تخصص رزمندگان اسلام و فرماندهان جنگ افزایش یافت.

  ۱۰_ دراین عملیات هزینه عملیات های دریایی را برای عراق افزایش داد ارتش بعثی عراق قبل از این عملیات حتی با ناوچه های خود به کشتی‌ها و سکوهای اطراف جزیره خارک حمله می‌کرد پس از اجرای عملیات والفجر ۸ ارتش عراق برای حمله به نفتکش ها و تأسیسات نفتی ایران ناچار بود از جنگنده های فرانسوی میراژ استفاده کند این جنگنده‌ها که مجهز به بمب های لیزری و موشک‌های اگزوسه بود هزینه بسیار گزافی برای عراق داشت.

 ۱۱_ سازمان ملل و قدرت‌های حامی عراق به این فکر فرو رفتند که اگر این جنگ به پایان عادلانه‌ای نرسد ایران موفق خواهد شد که صدام را سرنگون کند لذا به این فکر افتادند که قطعنامه‌ای را تنظیم کنند که در آن حداقل منافع ایران لحاظ شده باشد با اجرای این عملیات مجامع بین المللی مثل شورای امنیت سازمان ملل متحد دریافتند که با همه فشارهایی که به ایران وارد شده این کشور قادر به اجرا و ادامه عملیات های گسترده است.

۱۲_ از دیگر نتایج عملیات والفجر ۸ انهدام بسیاری از قوای دشمن بود از جمله دشمن از نظر هوایی انهدام بسیار بالایی داشت.

 در مجموع تجربیات این عملیات به دلیل ارزش نظامی بسیار بالای آن در تاریخ ابتکارات و نوآوری های شیوه های جنگی ایران و همچنین یکی از مهمترین طرح ریزی های عملیات های جنگی ایران ثبت گردیده است پس از این عملیات یکی از امرای ارتش پاکستان می گفت ما متحیرهستیم که ایرانی‌ها چگونه این عملیات را در این منطقه سخت طرح ریزی و انجام دادند.

روایت/سردار محمد ارشادی

انتهای پیام/