به گزارش آفتاب جنوب،هدف اصلی طرح استفاده از حجم آب تخصیص یافته جهت مصارف کشاورزی استان بوشهر در دشت لیراوی می باشدو تولید انرژی برقابی از اهداف ثانویه این طرح است،به طور کلی بر اساس حجم آب تخصیص یافته بخشی از آب رها شده توسط چم شیر توسط یک سد انحرافی منحرف شده و از طریق سیستم انتقال شامل تونل و لوله به محل نیروگاه و در نهایت به شبکه آبیاری و زهکشی منتقل می گردد.

مطالعات مرحله اول طرح شبکه آبیاری و زهکشی چم شیر در سال 1374 آغاز و در تیرماه 1384 به تصویب کارفرمای وقت، سازمان آب منطقه ای فارس، بوشهر و کهگیلویه رسید، پس از آن مطالعات مرحله دوم شروع و در سال 1391 به تایید و تصویب کارفرمای جدید پروژه، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران رسید، با تکمیل این پروژه بزرگ ملی، بیش از 36000 هکتار از اراضی جنوب کشور به زیر کشت خواهد رفت و مواهب اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن باعث توسعه منطقه و کشور خواهد شد.

شبکه آبیاری و زهکشی چم شیر شامل اجزای متعدد و مختلفی همچون سد تنظیمی، تونل آبرسان، لوله انتقال آب، نیروگاه برق آبی و کانال های آبیاری و زهکشی است که آن را از سایر طرح های کشور متمایز می گرداند، سد انحرافی تنظیمی در فاصله حدود هفتاد کیلومتری پایین دست و نیروگاه چم شیر بر روی رودخانه زهره و بالاتر از محل تلاقی رودخانه های زهره و خیرآباد در شهرستان گچساران قرار گرفته است که آب را به وسیله تونل و لوله به کانال های آبیاری و زهکشی اراضی شهرهای دیلم و گناوه در استان بوشهر خواهد رساند.

رودخانه زهره یکی از رودخانه‌های حوضه آبریز هندیجان جراحی می‌باشد،حوضه آبریز هندیجان جراحی با وسعت 40788 کیلومترمربع دارای زیرحوضه‌های بسیاری است وحوضه آبریز رودخانه زهره در جنوب کشور واقع شده و از شمال به حوضه‌های مارون و جراحی و از شرق به حوضه‌های کارون و کر و از جنوب به مسیلهای دیلم و گناوه محدود می‌شود. شهرهای اردکان فارس، پلدشت نورآباد، دوگنبدان، هندیجان و دهدشت در این حوضه قرار دارند.

وسعت حوضه آبریز رودخانه زهره 15460 کیلومترمربع است که 10600 کیلومترمربع آن را مناطق کوهستانی و 4860 کیلومترمربع آن را کوهپایه‌ها و دشت‌ها تشکیل می دهند، این رودخانه از دو شاخه اصلی فهلیان و خیرآباد تشکیل شده است و شاخه اولیه این رودخانه به نام اردکان شناخته می شود و سپس به فهلیان تغییر نام می‌‌دهد،شاخه دیگر رودخانه به نام شیرین یا خیرآباد از ارتفاعات گچساران سرچشمه گرفته و در محلی به نام حیدرکرار به رودخانه زهره متصل می‌گردد.

 متوسط آبدهی سالانه رودخانه فهلیان در محل ایستگاه گچساران حدود 64 مترمکعب در ثانیه و آبدهی رودخانه خیرآباد در محل پل خیرآباد حدود 25 مترمکعب در ثانیه و آبدهی کل حوضه زهره (هندیجان) در محل ایستگاه دهملا برابر 83 مترمکعب در ثانیه برآورد گردیده است.

طرح سد انحرافی، سیستم انتقال، نیروگاه و شبکه آبیاری زهکشی چم شیر داراي ويژگي هاي منحصر به فردي است سطح اراضی کشاورزی که از این طرح منتفع می شود کلا در استان بوشهر واقع می باشد که به دلیل کم آبی این استان و سطح محدود اراضی قابل کشت تحول بزرگی در این منطقه ایجاد می نماید.

 وجود نیروگاه برقابی به عنوان یک هدف جانبی و اراضی کشاورزی که عمدتا در طرح توسعه قرار دارند توجیه اقتصادی بسیار خوبی برای طرح ایجاد کرده است حجم آب سالانه انتقال یافته برابر با 514 میلیون متر مکعب است،سیستم انتقال آب و نیروگاه کلا در اراضی بدون معارض قرار دارد و اراضی محدوده کانال آبیاری هم به دلیل عدم وجود آّب از بابت تملک ارزش چندانی ندارد.

ازجمله ويژگيهاي ديگر اين طرح بالا بودن شاخصهاي اقتصادي آن در مقايسه با شاخصهاي اقتصادي ساير طرحهاي عمراني است. نسبت درآمد به هزينه طرح با نرخ تنزیل سالیانه 10درصد تنها ناشي از توليد انرژي برابر 68/1 و نرخ بازگشت داخلي معادل 4/16 درصد مي باشد.

 قابل ذکر می باشد که شبکه آبیاری و زهکشی چمشیر، اولین پروژه شبکه آبیاری و زهکشی در شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران می باشد،با توجه زراعت دیم و دامداری مهمترین منبع تأمین درآمد و اشتغال ساکنین محدوده مورد مطالعه است. لذا اثرات مهار و هدایت آب در منطقه چشمگير خواهد بود.

در اين ناحیه آب قابل دسترس مهمترین مانع توسعه فعالیت‌های کشاورزی است کم آبی موجب شده که تنوع محصولات زراعی و باغی در این منطقه ناچیز و محدود به دو محصول زراعی و یک محصول باغی دیم باشدكه تولید در هر دو گروه در حد خود مصرفي باشد در اراضی دیم علاوه بر پایین بودن میزان محصول، پتانسیل اشتغال‌زایی نیز بسیار کم می‌باشد، لذا با تبدیل محصولات دیم به محصولات آبی به ویژه صیفی جات، میزان اشتغال در سطح منطقه به شدت افزایش یافته و از مهاجرت دائم و فصلی اهالی که یکی از دلایل اصلی آن بیکاری است، جلوگیری خواهد شد.

در صورت تأمین آب کافی و تخصیص بخشی از اراضی به کشت انواع علوفه نظیر یونجه و شبدر امکان گسترش دامداری فراهم مي‏آيد. با تأمین علوفه و تغییر شیوه دامداری امکان تغییر ترکیب گله‌های سبک از وضعیت فعلی که در آن بز و برغاله اکثریت دارند، به گله‌های با اکثریت گوسفند و بره ،که خسارت کمتری به مراتع می‌زنند، نیز وجود دارد.

با گسترش زراعت، باغداری و دامداری در این منطقه ضمن ایجاد درآمد و اشتغال‌ مستقیم به توسعه فعالیت‌های بازاررسانی محصول نیز کمک کرده و امکان ایجاد صنایع روستایی کوچک در زمینه‌های محصولات زراعی و دامی را فراهم می‌کند.

در اين ناحیه مهار آب همچنين از خسارت سیل که معمولاً هر چند سال يكبار به اراضی، تاسيسات و منازل زارعین آسیب می‏رساند جلوگیری می‏کند.

ادامه تصاویر را مشاهده نمایید.

انتهای پیام/م