به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب،کوچنشینی قدمتی بهاندازه تاریخ زندگی بشریت دارد ،کوچ بخشی از زندگی عشایر است بخشی مهمی که گذر از ییلاق به قشلاق را رقم میزند،استان چهارفصل کهگیلویه و بویراحمد نیز به دلیل داشتن آبوهوایی متفاوت در کنار هم، یکی از زیستگاههای عشایر در طول تاریخ این دیاربوده و جزو استان های کوچ پذیر و کوچنده به شمار می رود.
بهارها و پاییزها که به نیمه میرسند، کوچ عشایر دراین استان هم آغاز میشود و از قشلاق به ییلاق و از ییلاق به قشلاق میروند و این حرکت جمعی هرساله ادامه دارد واز آنجا که دام بنیان معیشت زندگی کوچنشینی را تشکیل میدهد و علف مهمترین بهانه برای کوچ است،کوچ به هرکجا که دشتها سبز و مراتع روییده و آب باشد و طبیعت روی خوشش را نشان دهد رقم خواهد خورد.
جانی که به لب رسیده است!
چند سالی است که دیگرکوچ نیز به سهولت قبل نیست و به فصلی پر دلهره و اضطراب برای ایلیاتیها بدل شده و جان عشایر از نبود راهی برای کوچ به لب رسیده است،فراهم نبودن زیرساخت های ییلاق و قشلاق عرصه زندگی کوچ نشینی را روز به روز تنگ تر می کند تا آنجا که برخی از آنان با تغییر سبک زندگی خود را از محرومیت های این شیوه سخت زندگی در دامن طبیعت رها می کنند.
بی توجهی مسئولین به جامعه عشایری
اگرچه کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان های کوچنده و کوچ پذیراست لذا انتظار این بودکه مسئولین نگاه ویژه ای به این سبک زندگی سنتی که تامین کننده بخشی از تولیدات دامی استان و کشور است را داشته باشند؛هرچند در کنار بی توجهی مسئولین به جامعه عشایر استان نیز نباید از جنبه های مثبت حضور ایلات عشایر در این دیار نیز غافل شد لذا فعالیت های عشایر در کهگیلویه و بویراحمد به عنوان یک اقتصاد پایه به شمار می رود و در کنار آمار بالای بیکاری در استان اشتغال اصلی و جنبی زیادی در واحدهای تولیدی، تامین نهاده های دامی و خدمات مرتبط با آن ایجاد کرده است.
رنج ها برای دفاع از کیان انقلاب
جدای از این موارد غیرت، جوانمردی، وفاداری، عشق به میهن، قدرشناسی و سخت کوشی از واژه هایی است که همواره با عشایر دلیر و سلحشور کهگیلویه و بویراحمد عجین بوده و تجلی همه این صفات و ویژگی های بارز این دیار به زیبایی هویداست،معرفت و بینش سیاسی در عشایر به گونه ای بوده که با گذشت زمان هرگز غبار فراموشی بر حس میهن پرستی، وفاداری و قدرشناسی آنان با وجود سختی ها و مرارت ها و کمبودها به خود نگرفت بلکه این سختی ها آنان را مصمم تر، راسخ تر و امیدوارتر از گذشته برای دفاع از کیان، دین و آرمان های والای انقلاب و نظام کرده است.
مشکلات آموزشی دامنگیرختران عشایر
با این تفاسیر ،عشایر به دلیل ویژگی های خاصی که در زمینه های اقتصادی، فرهنگ و رسوم، رنجها و محرومیتها و دور از دسترس بودنشان دارند، قشری تقریبا ناشناخته هستندکه در این راستا زنان و دختران عشایر، به عنوان نیرویی مهم در زمینه های اقتصادی و فرهنگی خانواده محسوب میشوند که نقش مهمی در زندگی کوچ نشینی ایفا می کنند اما بخش عمدهای از مسائل زندگی ایلی، شامل مشکلات آموزشی میشود که نیمی از آن دامنگیر دختران عشایر نیزشده است.
باید توجه داشت که جمعیت و محرومیت از مهمترین شاخصهای توزیع اعتبارات عمرانی در مناطق و استانها بوده که با نگاهی به توزیع اعتبارات در کهگیلویه و بویراحمد به مظلومیت جامعه عشایری بیشتر پی خواهیم برد.
سهم 3میلیاردی عشایر استان
هرچند که باید گفت زندگی عشایری در کهگیلویه و بویراحمد حال و روز خوشی ندارد و البته ارادهای هم برای رفع مشکلات مناطق عشایری وجود ندارد تا جایی که برای جمعیت 70 هزار نفری عشایر از یکهزارو 180میلیارد تومان اعتبارات اختصاص یافته از محلهای مختلف در سال گذشته تنها 3 میلیارد تومان سهم 11 درصد جمعیت عشایری استان شد.
آژیر خطر نابودی زندگی عشایری
اگرچه روزگاری بیش از 90درصد جمعیت کهگیلویه و بویراحمد عشایر بوده یعنی با زندگی کوچنشینی و کوچ و در مجموع با زندگی عشایری آشنایی داشتند که رفته رفته روی به یکجانشینی و اسکان در مناطق آوردند تا جایی که امروز آژیر خطر نابودی زندگی عشایری به دلیل کم لطفی و بی مهری مسئولان و متولیان امر برنامه ریزی و بودجه به صدا درآمده است.
محرومیت درجامعه عشایری استان
محرومیت عشایر استان تنها به کمآبی، خشکسالی و فقدان آب شرب مناسب، محدود نیست بلکه فراتر از اینهاست و از امکانات اولیه زندگی از قبیل سرپناه امن، امکانات بهداشتی و برق نیز محرومند؛زندگی عشایری در استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل بی توجهی مدیران بویژه برنامه ریزان بودجه با محرومیت پیوندی ناگسستنی دارد به گونهای که این جامعه مولد و کم توقع دیگر از کوچ و کوچ نشینی خسته شدهاند.
مرمت و بازسازی 487کیلومتر راه عشایری
این درحالی است که قربانی کرمی، رئیس اداره عشایر گچساران درگفت و گو با این پایگاه خبری درخصوص اقدامات انجام گرفته برای سهولت کوچ عشایر می گوید: در حال حاضر برای تسهيل در رفت و آمد و دسترسی به راه های عشايری 487 کیلومتر راه های عشايری این شهرستان مرمت و بازسازی شده است.
سکونت 10هزار نفر درمناطق عشایری گچساران
وی درادامه با اشاره به ورود عشایر به مناطق عشایر نشین گچساران می افزاید:در فصل قشلاق بیش از یک هزار و 869 خانوار عشایری با جمعیتی بیش از 10 هزار نفر در مناطق دریلا، آبگندی و کلاغ نشین و دیگر مناطق عشایری این شهرستان سکونت دارندو این شهرستان دارای ۸۷ منطقه عشایرنشین است.
وی بیان می کند:هم اکنون جمعیت عشایر کوچروی شهرستان گچساران با رعایت تقویم کوچ به مناطق قشلاقی کوچ کرده اند،975 کیلومتر راه عشایری در این شهرستان وجود داردکه توسط 3 دستگاه لودر و گریدر کار بازگشایی راههای مناطق عشایری گچساران انجام شده است.
کمبودها و محرومیت ها همچنان موج می زند
رئیس امور عشایر گچساران با اشاره به کمبودهای جامعه عشایری تصریح می کند: علیرغم همه پتانسیلهای جامعه عشایری متاسفانه کمبودها و محرومیتهایی نیز در جامعه عشایری این استان وجود دارد که این امر نیازمند همکاری، همدلی و اهتمام همه دستگاههای اجرایی شهرستان برای رفع این محرومیتها دارد.
وی می افزاید:عشایر نه تنها در اقتصاد بلکه در زمینه فرهنگ و امنیت جامعه نقش بسزایی دارند، در حال حاضر برای عشایر این شهرستان ذخیره سازی سوخت و علوفه برای دام های آنها به اندازه نیاز صورت گرفته است.
طرح آبرسانی به زمین های کشاورزی عشایر
رئيس امور عشايرگچساران درادامه به اجرای طرح آبرسانی به زمینه های کشاورزی عشایر اشاره می کند و می گوید: طرح آبرسانی به 700 هكتار زمین کشاورزی در منطقه عشایری آبگندی با اعتباری به مبلغ 280 ميليارد ريال در دست اجرا است.
کرمی تصریح می کند:عشایر از اقشار مولدو فعال شهرستان گچساران به شمار می روند که نقش چشمگیری در تولید محصولات دامی و کشاورزی را برعهده دارند و برای تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی در مناطق مختلف عشایر نشین این شهرستان تمهیدات لازم برای تأمین آب اندیشیده شده است.
تامین آب عشایر از رودخانه زهره
وی درادامه به اجرای طرح آبرسانی به بخشی از مناطق عشایری این شهرستان اشاره می کند و می افزاید: طرح آبرسانی به زمین کشاورزی عشایری آبگندی در دست اجرا است که بخشی از لوله ها خریداری شده که به منظور تامین آب کشاورزی منطقه عشایری آبگندی از رودخانه زهره به طول 21 کیلومتر لوله گذاری اجرا خواهد شد.
رئیس امور عشایر گچساران درادامه می افزاید:طرح آبرسانی به منطقه عشایری آبگندی به مساحت 700هکتار از اوایل تابستان امسال آغاز شده است که عشایر بهره برداری این طرح 860 خانوار هستند.
رئیس امور عشایر گچساران می گوید: مبلغ 280 میلیارد ریال برای اجرای این طرح از محل اعتبارات ملی تخصیص داده شده است که برای اجرای طرح تامین آب کشاورزی به منطقه عشایری آبگندی سال گذشته 40 میلیارد ریال و امسال نیز مابقی دیگر این اعتبارات به این طرح اختصاص داده شد و در حال حاضر بیش از 60 میلیارد ریال در این طرح هزینه شده است.
آبگندی شهرک اسکان یافته عشایر
کرمی خاطرنشان می کند:900 هکتار در گچساران برای اجرای طرح آبرسانی به زمین های کشاورزی مطالعه شده که هم اکنون 700 هکتار از این طرح در دست اجرا است.
رئیس امور عشایر گچساران اظهارمی کند: با اجرایی شدن این طرح عشایر کوچرو این شهرستان در تمام فصول سال در این منطقه اسکان خواهند یافت و این منطقه به شهرک اسکان یافته عشایر آبگندی نامگذاری خواهد شد.
کرمی درادامه خاطرنشان می کند:سالانه بیش از دو هزار و 700 تن گوشت قرمز استان ، 6 هزار و 480 تن انواع فرآوردههای لبنی، 150 تن پشم و 25 تن گوشت سفید توسط عشایر تولید می شود،عشایر گچساران بیش از 240 هزار رأس دام دارند.
مطابق آمارها عشایرحدود ۲ درصد از کل جمعیت ایران را تشکیل می دهند، که حدود ۳۰ درصد از دام های کشور را با استفاده از منابع تجدیدشونده نگهداری می کند و فعالیت های اقتصادی آنان سهم مهمی در تولیدات فرآورده ای دامپروری در کشور دارد.
عشایر کهگیلویه و بویراحمد نیز همچنین همه ساله میزان قابل توجهی از فرآورده های لبنی و صنایع دستی استان را تولید می کنند و به این ترتیب نقش مهمی در تولید ارزش افزوده اقتصادی استان دارند که متاسفانه طی سال های اخیر به علت تحولات اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی همچون خشکسالی از جهات مختلف مورد تهدید جدی قرار گرفته و بخشی از جمعیت کوچنده خود را از دست داده تا آنجا که برخی از آنان سبک زندگی اقتصادی و اجتماعی نوینی را در پیش گرفته اند.
زندگی باصفای عشایر
بنابراین کاهش آمار ۱۰ هزار خانواری جمعیت عشایری کهگیلویه و بویراحمد در ۳۰ سال اخیر زنگ خطری برای فراموشی زیباییها کوچ و زندگی بی غل و غش سیاه چادر نشینی است،زندگی ساده و صمیمی عشایر جدای از آنکه در دل خود سختیهایی دارد ولی همیشه این زندگی ساده و حضور در این فضای ساده و بی تکلف آرزوی اکثر انسانهایی اهل دلی است که از زندگی پر چالش شهری به ستوه آمدهاند.
با این تفاسیر،انتظار میرود مسئولان و متولیان امر برای تقویت و حفظ زندگی عشایری نسبت به اختصاص اعتبار در حوزههای مختلف خدمات رسانی و زیرساختها در مناطق عشایری از هیچ کوششی دریغ نکنند، زیرا در صورت ادامه این روند در آیندهای نزدیک باید برای همیشه با عشایر و زیباییهای کوچ و زندگی عشایری خداحافظی کرد.
کاشکی یه سال همه مالا بار بوونن کِل یَک
بنگ بکنین که بُهونانه بزنن کِل یک
شو که اَوی یه تش تنگی بزنیم منه چاله
دست یکه بگریم و جار بزنیم همه ماله
تش منه کار غم اوفتا، نیله که جا بگریم
تی یکه دی بنشینیم و گپ دل بزنیم!
(ازترانه های مسعودبختیاری)
انتهای پیام
نظرات کاربران