به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب،چاه147 میدان رگ سفید2گچساران در ساعت 35: 13 روز یکشنبه هفتم آبان ماه دچار  فوران شد و در زمانی اندک، کوهی از دود وآتش به آسمان برخاست، شدت فوران آتش به حدی بود که دکل شماره 95 فتح كه حفارى را تا عمق ٢هزارو 610 مترى زمين پيش برده بود، در همان لحظات اوليه به کلی ذوب شد و آتش با سرعت باورناپذیری همه چیز را نابود کرد.

خبر این حادثه به همان سرعت انفجاری که داشت، صنعت نفت ایران را لرزاند، وزیر نفت بی‌درنگ نماینده‌ای ویژه به منطقه اعزام کرد،" كسرى نورى" سخنگويى بحران را عهده دارشدو بیژن عالی‌پور، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب فرماندهی میدان را بر عهده گرفت.

سپهری در آغازین روزهای مدیریت خود در شرکت ملی حفاری، پای در ميدان آزمونی سخت نهادومدیران مناطق نفت جنوب و ملی حفاری ستاد مدیریت بحران تشکیل دادند. بیمارستان‌های امیدیه ، آغاجاری، گچساران و اهواز به حالت آماده‌باش درآمدند و تمام امکانات فنی ومهندسی و نیروی انسانی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز و ملی حفاری آماده نبرد با کوه آتش رگ سفیدگچساران شدند.

قهرمانانی که به تاریخ نفت پیوستند

در این میان، دو قهرمان جوانمرد و خستگی‌ناپذیر در لهیب آتش به تاريخ صنعت نفت ایران پیوستند،"فرزاد ارزانی" و "محمد سلیمی". همچنین، مهران مهرپویا، رئیس دکل، داوود فریدی و فرهاد کمایی دچار سوختگی  و جراحت می‌شوند.

 فریدی، کارشناس گل حفاری و یکی از مجروحان آتش‌سوزی در مورد حادثه اینچنین می گوید::در هنگام لوله‌بالا در عمق1300 متری، همراه با هرزروی 6 تا 8 بشکه گل، یک آن چاه بلو(blow out) کردو به ثانیه نکشید، هم‌زمان با بلو ،چاه منفجر شد". بنابراین گفته فریدی ودیگر کارشناسان صنعت حفاری، لوله‌بالا وهرزروی گل حفاری  عامل بروز حادثه بودند.

از سوى كارشناسان، گير كردن لوله در فاصله ٨٠ مترى و هرزروى گل، و در نتيجه از تعادل خارج شدن و زنده شدن چاه و در پى آن نشت و فشار شديد گاز، و  تحمل نياوردن يكى از شيرهاى فوران گير در اين زمان، از علت هاى بروز حادثه عنوان  شده است.

تخمین مهار بین 30تا 60روز

این درحالی است که علی کادر، مدیرعامل شرکت ملی نفت، با متفاوت دانستن فوران این چاه با حوداث مشابه، از طولانی بودن مدت زمان مهار این آتش‌سوزی خبر داد ومدت زمانی که کارشناسان مناطق نفت‌خیز جنوب و ملی حفاری آن را بین 30 تا 60 روز تخمین زده‌اندویکی از مدیران ارشد شرکت ملی نفت ، کوهستانی بودن منطقه و قرار گرفتن چاه بر روی تپه و نبودن جریان آب را از مشکلات عمده در مهار آتش‌سوزی برشمرد.
 
در پنجمین روز حادثه بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت از چاه 147 منطقه رگ سفید بازدید و در جریان روند مهار آتش سوزی این چاه قرار گرفت ،وزیر نفت در حاشیه این بازدید گفت: همزمان با عملیات مهار دو حلقه چاه برای کنترل آتش سوزی در حاشیه چاه 147 رگ سفید حفاری می‌شود و انجام این کارها حدود یک ماه و نیم طول می‌کشد.

تلاش نیروهای داخلی برای مهار آتش
زنگنه درادامه تصریح می‌کند: برای خاموش کردن آتش فقط نیروهای داخلی فعالیت می‌کنند زیرا به اندازه کافی تجربه دارندو برای مهار آتش در رگ سفید از دو مسیر بالا و پایین تلاش می‌شود، از مسیر پایین باید دو چاه حفر شود که اقدامات آن باید فراهم شود. ابتدا باید مکان حفر چاه آماده شود و سپس دکل در آنجا قرار بگیرد .

در این خصوص سپهر سپهری، مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران و رئیس ستاد راهبری مهار فوران چاه 147 رگ سفید در این شرکت ،گفت: روند پیشرفت عملیات اجرایی مهار و کنترل چاه به خوبی و براساس برنامه‌ریزی انجام شده و جدول زمان‌بندی دنبال می‌شود.

وی با اشاره به هماهنگی مطلوب میان متخصصان و کارشناسان شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و این شرکت، تصریح کرد: با همدلی، انسجام و تلاش بی وقفه و شبانه‌روزی کارکنان عملیاتی، فنی و تخصصی و پشتیبانی، پیشرفت عملیات رضایت بخش است .

رئیس ستاد راهبری مهار فوران چاه 147 رگ سفید در شرکت ملی حفاری ایران با اشاره به این‌که احداث محل و استقرار پمپ‌های آبرسانی مربوطه تکمیل شده است، افزود: هم اینک ادامه ساخت لوکیشن چاه‌های امدادی A و C و ساخت دو محل اردوگاهی برای این چاه‌ها مراحل اجرایی را طبق برنامه پشت سر می‌گذارد.

وی اظهار کرد: هم‌چنین آماده سازی محوطه تخلیه و نگهداری تجهیزات آسیب دیده دستگاه حفاری 95 (JUNK YARD) ، ساخت محل استقرار مخازن سیال کشتن چاه و پمپ تراک‌های سیمانکاری و ساخت و آماده نمودن محل استقرار( ATHEY WAGON) در حال اجراست.

به گفته مسعود حیدری فرمانده میدان در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147میدان رگ سفید،یکی از اولین اقدامات برای مهار چاه 147 میدان رگ سفید، آبرسانی به منطقه است که در این زمینه 5 خط 4 اینچ آب‌رسانی احداث شد واکنون در حال آبگیری استخر ساخته شده در منطقه به ظرفیت 130 هزار بشکه هستیم و پیش بینی می‌کنیم که حدود 5 روز آبگیری این استخر زمان ببرد .

وی افزود: علاوه بر خطوط احداث شده که آب آنها وارد استخر می‌شود، حدود 20 تانکر هر کدام ظرفیت 16 هزار لیتر آب و دو دستگاه تریلی 28 هزار لیتری نیز در حال کمک به ذخیره‌سازی آب در منطقه هستندو آب در منطقه یکی از حیاتی‌ترین مسایل است، زیرا هم برای خنک کردن افرادی که به نزدیکی آتش می‌روند مورد استفاده قرار می گیرد و هم در نهایت در صورت موفق شدن در کنترل آتش و کشتن چاه مورد نیاز است و به همین منظور در حال ذخیره سازی آن هستیم .

فرمانده میدان در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147میدان رگ سفید با اشاره به این‌که برای کشتن چاه از طریق بالا حدود 35 روز به طول می‌انجامد، اظهار کرد: علاوه بر جاده سازی، کارهای مربوط به دسترسی به چاه آتش گرفته در طول شبانه روز در حال انجام است و با توجه به مسیر باد نیاز بود تا این کارها از سمت شرقی و غربی چاه انجام شود تا بتوانیم مخالف جهت باد به چاه در حال آتش حمله کنیم .

حیدری درادامه  با بیان این‌که دکل حفاری بر روی دهانه چاه ذوب شده است، گفت: باید تجهیزاتی که در دهانه‌های چاه و اطراف آن هستند برداشته شود. برای این کار نیاز است تا افراد و ماشین آلات ابتدا از گوشه موقعیت چاه و سپس به مرکز چاه برسند وبرای همه این کارها به آب فراوانی جهت خنک کردن افراد و ماشین آلات نیاز است.

روش top kill ،سریع‌ترین راه برای کشتن چاه

وی با اشاره به این‌که جمعا در منطقه حدود 80 ماشین راهسازی در حال فعالیت است، گفت: اولین و سریع‌ترین راه برای کشتن چاه، روش top kill است، اما به دلیل این‌که زمان از دست نرود، دو چاه انحرافی به طراحی اضافه شده است که ساخت این چاه‌ها به حدود 14 روز زمان نیاز دارد.

فرمانده میدان در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147 میدان رگ سفید خاطرنشان کرد: هیچ عقب افتادگی در برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته وجود ندارد و گاها حتی از برنامه‌ریزی جلو هستیم. تمام امکانات و فعالیت‌هایی که در منطقه انجام می‌گیرد، مرهون فداکاری‌های نیروی انسانی است ودر این حادثه نیروهای عملیاتی از جان و دل مایه گذاشته‌اند، زیرا تنها با دستورات اداری نمی‌توان کارها را با چنین سرعتی پیش برد .

فرزاد قربانی، رییس عملیات مهار چاه 147 میدان رگ سفید نیز گفت: در عملیات آماده سازی مهار آتش سوزی چاه 147 رگ سفید، تا کنون حدود 500 هزار متر مکعب عملیات خاکبرداری در بحث جاده سازی، ساخت استخر و ساخت لوکیشن انجام گرفته است و به دلیل این‌که منطقه کوهستانی است، مشکلات بسیاری وجود دارد که این مشکلات با همکاری مهندسی ساختمان و پشتیبانی شرکت ملی حفاری و تلاش بخش‌های ترابری حل شده است .

وی افزود: حضور مسولان در منطقه از بالاترین رده سازمان تا مسولان استانی و منطقه بسیار تاثیرگذار بوده است و نقش پشتیبانی بسیار خوبی را تا کنون در منطقه ایفا کرده‌اندو با تلاش‌های انجام گرفته حتی از برنامه پیش‌بینی شده در بحث مهار فوران چاه و خاموش کردن آتش آن جلو هستیم .

رییس عملیات مهار چاه 147 میدان رگ سفید اظهار کرد: با تخلیه تجهیزات از اطراف چاه مقدار بسیاری کمی از آنها باقی مانده است که در روزهای آینده از اطراف دهانه چاه تخلیه می‌شوند، با حضور تلاشگران بخش ترابری مناطق نفت‌خیز جنوب بخش اعظمی از تجهیزات اطراف چاه از محل خارج شده‌اند .

فداکاری در دمای 600درجه

قربانی بیان کرد: تلاشگران بخش ترابری برای خارج کردن محموله‌ها و تجهیزات از اطراف دهانه آتش تا نزدیکی آتش بسیار داغ و 600 درجه سانتیگرادی چاه 147 می‌روند و به نوعی از جان خود می‌گذرند تا منطقه را به صورت کامل پاکسازی کنند .

وی ادامه داد: جرات راننده‌ها، دل به آتش زدن آنها و ایثار آنها برای خروج محموله‌های اطراف چاه واقعا مثال زدنی است، تلاش آنها در این دمای بسیار زیاد مایه افتخار است و باید از این تلاشگران که در حال پاکسازی منطقه نیز هستند تشکر کرد .

این درحالی است که مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب از احداث 250 کیلومتر خط لوله انتقال آب برای مهار آتش چاه 147 میدان رگ سفید خبر داد و گفت: به‌زودی دو دکل حفاری برای کنترل فوران چاه در مسیر رگ سفید مستقر می‌شود.

بیژن عالی‌پور درباره آخرین وضع مهار آتش چاه 147 رگ سفید اظهار کرد: کارشناسان ما به صورت شبانه روزی در محل و در ستاد مدیریت بحران در حال فعالیت هستند و قرار است از ابزار و تکنولوژی‌های روز برای مهار آتش این چاه استفاده شود.

وی همچنین با ابراز این که فعالیت‌ها برای خروج تجهیزات و متعلقات دکل 95 ادامه دارد، خاطرنشان کرد: خوشبختانه طی چند روز گذشته برای مهار آتش، 250 کیلومتر خط لوله انتقال آب کشیده شده است.

مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب از بسیج تمام امکانات  دو شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب و شرکت ملی حفاری برای مهار آتش خبر داد و افزود: به‌زودی 2 دکل حفاری در منطقه نفتی رگ سفید مستقر شوند تا از این طریق به مهار آتش چاه کمک شود.

عملیات مهار چاه 147رگ سفید

چنان که کارشناسان گفته‌اند عملیات مهار چاه 147بین 30 تا 60 روز طول خواهد کشید. این بدان معناست که شعله‌های مهیب آتش تا 30 یا 60 روز آینده همچنان در فوران خواهد بود.محمد عالمی ازمدیران و کارشناسان برجسته حفاری که اکنون مدیریت عملیات اکتشاف را بر عهده دارد، درباره روش‌های مهار فوران چاه می‌گوید دو روش برای مهار فوران چاه وجود دارد:

اول، كنترل چاه از زیر زمین با حفر یک یا دو حلقه چاه امدادی(Bottom Kill) و دیگر مهار چاه از روی سطح زمین ( Top Kill) . او می‌افزاید: استفاده از هر دو روش به‌طور هم‌زمان و موازی بهتر است تا اگر روشی به شکست انجامید، روش دیگر ادامه یابد.براساس تصمیمات گرفته‌شده در ستاد مدیریت بحران وعملیات 147 رگ سفید، قرار است هم‌زمان از هر دو روش برای كشتن چاه و کنترل فوران استفاده شود.

گفتنی است برای اجرای روش Bottom  KiLLکه از طریق حفر چاه انحرافی و جهت دار انجام می‌شود، به خدماتی از قبیل آبرسانی، ساخت استخرهای بزرگ، ایجاد جاده دسترسی وغیره نیاز است.

مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب گفت: در بحث مهار فوران به روش top kill تا کنون بیش از 60 محموله از دهانه اطراف چاه خارج شده است تا دسترسی به چاه آسان‌تر شود، پس از آن‌که بیش از 50 درصد از استخر پر از آب شود عملیات top kill در منطقه آغاز می‌شود .

دریس بیان کرد: از روز اول حادثه برای آغاز عملیات top kill حدود 35 روز زمان در نظر گرفته شده است. هم‌چنین برای چاه عمودی که قرار است عملیا ت bottom kill را انجام دهد، پس از ساخت لوکیشن حدود 38 روز زمان در نظر گرفته شده است تا عملیات آغاز شود. هم‌چنین برای ساخت لوکیشن ها نیز 14 روز زمان در نظر گرفته شده است .

دلایل حادثه فوران و آتش سوزی پاه 147

با این تفاسیر دلایل حادثه فوران و آتش سوزی چاه شماره ۱۴۷ میدان نفتی رگ سفیدگچساران با حضور مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران عصر روز گذشته در کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بررسی شد.

حسین امیری خامکانی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به جلسه عصر روز گذشته این کمیسیون که با حضور علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت برای بررسی ابعاد حادثه حریق در میدان نفتی رگ سفید برگزار شد، گفت: با توجه به حادثه‌ای که در چاه شماره ۱۴۷ میدان نفتی رگ سفید رخ داد اعضای کمیسيون انرژی در محل حادثه حاضر شدند و ابعاد حادثه را از نزدیک بررسی کردند، به این منظور سه تیم در سه مقطع در موقعیت چاه مشتعل حضور یافتند و گزارش‌هایی درباره علت حادثه، نحوه اطفای حریق و برنامه‌ریزی برای مهار آتش تهیه کردند که این گزارش در اختیار کمیسیون قرار گرفت.

وی افزود: مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران عصر دیروز در کمیسیون انرژی حضور یافت و گزارشی پیرامون چگونگی رخداد این حادثه، برنامه‌ریزی زمان بندی برای اطفای حریق و کاهش خسارت‌ها به اعضای کمیسیون ارائه داد.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: یکی از مهمترین پرسش‌های نمایندگان دلایل فنی و مدیریتی در وقوع این حادثه بود و مسئولان شرکت ملی نفت اعلام کردند که تا ۱۰ روز آینده برخی عوامل و دلایل بروز حادثه در چاه شماره ۱۴۷ میدان نفتی رگ سفید را اعلام خواهند کرد.

امیری خامکانی گفت: اعضای این کمیسیون به دلیل اقدام‌های انجام شده برای مهار آتش در چاه شماره ۱۴۷ میدان نفتی رگ سفید از تیم وزارت نفت تشکر و قدردانی کردند.

وی افزود: کمیسیون انرژی گزارشی جامع و کامل و با در نظر گرفتن همه ابعاد تهیه می‌کند و در یک جمع بندی به صحن علنی ارسال خواهد کرد.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اعضای کمیسیون انرژی ابهام‌هایی در باره برخی تجهیزات و اقدام‌های فنی داشتند که در این جلسه مطرح شد، اما به تحقیق و بررسی بیشتر مستندات، مدارک و مشاهدات نیاز است.

امیری خامکانی با اشاره به این‌که هم اکنون مهارگران چاه مشتعل با همه توان در تلاش برای اطفای حریق هستند، گفت: بر اساس برآوردهای ارائه شده، اطفای حریق زمانبر خواهد بود، اما همه دستگاه‌ها باید به این موضوع ورود کنند تا آتش هرچه سریع‌تر خاموش شود.

مشخصات دکل 95 و میدان رگ سفید

دکل حفاری 95 فتح در ردیف پیشرفته‌ترین دستگاه‌های شرکت ملی حفاری بود. این دستگاه با قدرت 2 هزار اسب بخار ، توان وحفاری چاه‌های اکتشافی، توصیفی وتوسعه‌ای را تا عمق 6000 متر دارا بود. دکل ذوب‌شده 95، به گفته سعید اکبری، مدیر عملیات حفاری 1 شرکت ملی حفاری ایران، تمام برقی، دارای پنج ژنراتور، سه پمپ سیال، گرداننده فوقانی(تاپ درایور) و مجهز به سامانه‌های تصفیه سيالات حفاری، الکترونیکی، هیدرولیکی ومکانیکی پیشرفته بود.

این دستگاه حفاری در اردیبهشت 1395 برای حفاری یک حلقه چاه توسعه‌ای در حومه کلان‌شهر اهواز در مدار عملیات قرار گرفت تا پس از گذراندن تست‌های ميدانی، نخستین عملیات حفاری خود را آغاز کند.براساس گفته منابع آگاه در مناطق نفت‌خیز جنوب، دکل حفاری 95، در تاریخ 31 تیر سال جاری فعالیت خود را در چاه 147 رگ سفید آغاز  کرده بود.

میدان رگ سفید در بندر دیلم در استان بوشهر قرار دارد. این میدان که در سال 1343 توسط کنسرسیوم کشف شد،پس از میدان پازنان، دارای‌ بزرگ‌ترین  حجم كلاهک گازی در بین میادین نفت ایران است.حجم ذخیره در جای نفت میدان ١٦/٥میلیارد بشکه وحجم ذخیره درجای گاز طبیعی آن ٥٤/١٢ تریلیون فوت مکعب گزارش شده است.

میدان رگ سفید از میادین تحت مدیریت شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب است. بهره‌‌برداری از بخش غربی میدان( رگ سفید1) توسط شرکت نفت وگاز آغاجاری و بهره‌برداری از بخش شرقی آن( رگ سفید2) که چاه 147در آن قرار دارد، توسط نفت وگاز گچساران انجام می‌شود.

بر این اساس روزانه 8000 تا 9000 بشکه نفت در چاه آتش گرفته میدان نفتی رگ‌سفید می‌سوزد که این میزان نفت با نرخ 62 دلاری قیمت هر بشکه نفت اوپک، حداقل حدود 500 هزار دلار قیمت دارد.

انتهای پیام/