به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب،حادثه آتش سوزی چاه ۱۴۷ رگ سفید در حوزه عملیاتی شرکت نفت و گاز گچساران از هنگام حفاری به‌وسیله دکل ۹۵ فتح شرکت ملی حفاری ایران، هفتم آبان‌ماه اتفاق افتاد که در جریان آن دو نفر از کارکنان ملی حفاری(فرزاد ارزانی و محمد سلیمی) شهادت گونه جان باختند و دستگاه حفاری و بخش عمده تجهیزات آن به طور کامل طعمه حریق شد. 

کمیته بحران در شرکت ملی حفاری ایران و شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب لحظاتی پس از وقوع این حادثه دلخراش تشکیل جلسه می دهد  و گروه‌های تخصصی و عملیاتی از این شرکت‌ها و همچنین شرکت‌های نفت و گاز گچساران و نفت آغاجاری با تجهیزات لازم عازم منطقه می شوند که حضور سریع مدیران عامل و معاونان عملیاتی آنان در موقعیت چاه 147رگ سفید وایجاد ستاد بحران و راهبری عملیات مهار چاه ،نقطه قوت این اقدام عاجل لحاظ می شود.

باید توجه داشت که کنترل فوران چاه های نفت و گاز یکی از پیچیده ترین عملیات تخصصی در صنعت نفت جهان است که نیاز به دانش فنی و تخصصی خاص و تجارب میدانی دارد که با توجه به شرایط هر چاه باید محاسبه و منتج به گرفتن تصمیم‌های مهندسی ویژه و اثر گذار شود که متخصصان صنعت نفت ایران به نحو شایسته این مهارت  را داشته و دارند.

حضور متخصصان و مهندسان مجرب و مدیران ارشد صنعت نفت، اتخاذ راهکارهای مهندسی و تخصصی، تهیه برنامه و جدول زمانبندی، تقسیم کارها و وظایف، ، بازنگری تجربیات گذشته از مهار فوران ها و تلفیق با شرایط جدید از نظر حجم نفت و گازدرحال سوختن  ،فشار، دما، سیال و  نیزموقعیت جغرافیایی به همراه  نشست‌های مستمر کارشناسی،  زمینه را برای اجرای عملیات منسجم و موفق با تلاش و همدلی مهارگران را فراهم و به ثمر رسانید.

  احداث استخرهای ذخیره آب به گنجایش ۲۰۰ هزار بشکه، چهار خط انتقال آب از رودخانه زهره به موقعیت چاه به طول ۲۵۰ کیلومتر، احداث راه‌های دسترسی آسان به محوطه چاه 147، ایجاد شبکه خنک کننده پیرامون چاه با نصب پمپ های فشار قوی و سیستم پاشش آب، ایجاد اردوگاه های اسکان کارکنان اعزامی از بخش های مختلف عملیاتی، فنی و مهندسی و پشتیبانی، استقرار تیم های پزشکی با تجهیزات لازم، فناوری اطلاعات و ارتباطات با امکانات رادیویی، ماهواره ای ، اینترنتی و راه‌اندازی شبکه مخابراتی، سازماندهی نیروهای حراست، بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) و خدمات رفاهی و اردوگاهی از جمله اقداماتی بود که برای مهار کنترل و فوران این چاه صورت گرفت. 

این درحالی است که به طور همزمان با برنامه ریزی برای کنترل و مهار فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید از سطح، ساخت دو محوطه جدید برای استقرار دو دستگاه حفاری سنگین ۹۳ و ۹۴ فتح جهت حفر دو حلقه چاه امدادی در دستور کار قرار گرفت و با هماهنگی، همیاری و انسجام میان نیروهای تخصصی و پشتیبانی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران و شتاب بخشی در اجرای کار از نظر صرف زمان به میزان حدود ۵۰ درصد نسبت به عرف معمول کار، انجام و در مدار عملیات قرار گرفت.

مهار فوران و کنترل چاه ۱۴۷ رگ سفید گچساران با کاربست امکانات و تجهیزات ویژه و مهندسی و استقرار ۲ دستگاه حفاری برنامه ریزی کارشناسی شده و به طور همزمان به دو روش بستن چاه (کشتن) از سطح (TOP KILL) و از عمق (BOTTOM KILL) دنبال و سرانجام با ورود مته دستگاه حفاری ۹۳ فتح در عمق دو هزار ۳۴۲ متری به مخزن و تزریق  سیال حفاری، شعله های پرحجم آتش خاموش و چاه سرکش تسلیم اراده مهارگران غیور و شجاع صنعت نفت شد.

محسن پاکنژاد،معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در امور تولید درخصوص عملیات مهار چاه 147رگ سفید گفت:با عنایات خداوند منان و تلاش مستمر و همدلی مهارگران شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران، پس از ۵۸ روز عملیات مستمر، یکی از دشوار ترین فوران های چاه های نفت و گاز در خشکی به دست متخصصان ایرانی مهار شد.

وی افزود:عملیات مهار چاه رگ سفید به شیوه کنترل و کشتن از عمق (BottomKill) و با استفاده از چاه انحرافی انجام‌ شد و دکل ۹۳ فتح پس از ۳۴ روز حفاری مستمر سرانجام در عمق مورد نظراز پوش سنگ عبور کرده و در نقطه هدف با چاه اصلی تلاقی پیدا کرد.

پاکنژاد تصریح کرد: در ساعت ۲۰ شب گذشته با تغییر رنگ و کاهش ارتفاع آتش، نخستین نشانه های سطح الارضی مهار چاه نمایان شد وسپس در ساعت ٢٠ و ۴۵ دقیقه شعله چاه سرکش ۱۴۷ به طور کامل خاموش و عملیات ایمن سازی آغاز شد.

وی گفت: مهارگران، برای اجرای برنامه مهار از پایین تلفیقی از سرعت و دقت را بکار بستند و با تمهیدات ویژه ای توانستند ظرف مدت ۳۴ روز از شروع حفاری انحرافی روز به نقطه هدف در عمق 2هزار ۱۴۲متر برسند؛ عمقی که دکل ۹۵ فتح در شرایط عادی افزون بر ۷۰ روز موفق به حفاری آن شده بود.  

معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در امور تولید ادامه داد:عملیات مهار چاه رگ سفید به علت پرفشار و حجیم بودن گنبد گازی، سخت گذر بودن منطقه، ساختار  سنگی موقعیت و فشار ۲۴۰۰ پوندی چاه در سطح، یکی از دشوارترین عملیات های مهار چاه در ۴۰ سال اخیر است.

پاکنژاد افزود: برای تضمین موفقیت برنامه کنترل از عمق، علاوه بر تجهیزات پیشرفته حفاری کج، تیمی از برگزیده ترین متخصصان حفاری، زمین شناسی و نظارت در عملیات حفاری چاه های انحرافی به کار گرفته شدند ومهار چاه رگ سفید با ویژگی ها و پیچیدگی های خاص، نشاندهنده توان و تخصص کم نظیر کارشناسان ایرانی و مصداق بارز ما می توانیم است.

وی اظهار کرد: این موفقیت که در سایه همدلی و انسجام نیروهای نخبه شرکت های مناطق نفتخیز جنوب و ملی حفاری ایران رخ داد، بار دیگر توان و تخصص و تجربه کم‌نظیر مهارگران ایرانی را در کنترل فوران چاه های پرفشار به رخ کشید و برگ زرین دیگری به کارنامه درخشان صنعت نفت ایران افزود.

سپهر سپهری مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران نیز دراین خصوص گفت: توکل به خداوند، تخصص، تعهد و تجربه همسو با انسجام و همدلی میان مهارگران منجر به کنترل یکی از نادرترین فوران‌های چاه های نفت و گاز در کشور و منطقه شد.

وی اظهار کرد: فوران و آتش سوزی چاه ۱۴۷با توجه به فشار بالای گاز میدان نفتی رگ سفید از جمله حوادثی بود که در نوع خود منحصر به فرد و مهار آن نیازمند محاسبات فنی و مهندسی دقیق بود که متخصصان صنعت نفت در این شرکت و شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب به خوبی توانستند در نتیجه هم افزایی و به‌کارگیری ظرفیت‌های موجود از نظر دانش فنی،  عملیاتی، پشتیبانی و لجستیکی به نحو مطلوب به آن عینیت بخشند. 

سپهری گفت: به دنبال وقوع این حادثه در هفتم آبان ماه گذشته، مدیران ارشد و متخصصان دو شرکت با نظارت مستقیم وزیر نفت و حضور مستمر معاون شرکت ملی نفت ایران در امور تولید نسبت به تشکیل ستادهای بحران و راهبری مهار فوران چاه اقدام و در این  ارتباط برنامه ریزی و جدول کاری تعریف و بکارگیری کردند و در زمانی کوتاه با وجود کوهستانی بودن منطقه و فاصله تا حوزه ستادی این شرکت ها در اهواز هر آنچه نیاز بود به منطقه گسیل و تیم‌های عملیاتی و پشتیبانی از هر دو شرکت در موقعیت مستقر و بی درنگ در تدارک تحقق زیر ساخت‌ها برآمدند. 

مدیرعامل شرکت ملی حفاری با اشاره به اینکه مهار این فوران با دو روش در دستور کار قرار گرفت، افزود: بستن چاه (کشتن) از سطح و مسدود کردن آن از عمق روش های بود که به موازات یکدیگر آغاز و پس از ایجاد راه‌های دسترسی، احداث استخرهای آب، ایجاد شبکه تامین آب و خنک کردن محوطه، اجرایی شد. 

وی اظهار کرد:ساخت انواع استینگر، آماده سازی آتی واگن‌ها، و دیگر تجهیزات مختص عملیات کشتن چاه از سطح (TOP KILL) و همچنین ایجاد محل استقرار دو دستگاه حفاری ۹۳ و ۹۴ فتح برای حفر چاه های امدادی و بستن چاه از عمق (BOTTOM KILL) در فرصتی بسیار کوتاه تر نسبت به عرف معمول اماده سازی و اجرایی شد که در نوع خود قابل توجه و حایز اهمیت است. 

سپهری گفت:به‌کارگیری میدانی استینگر ها در شرایط بسیار دشوار به خاطر حجم فوران و دمای بالا در شرایط ایمن کلید خورد که با وجود چند مرحله تلاش مهارگران و تیم های عملیاتی حاضر در صحنه مهار از سطح به نتیجه نرسید و با حفر چاه امدادی عملیات مهار فوران چاه از عمق محقق و چاه به کنترل در آمد.

باید توجه داشت که مهار و کنترل فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید به دست مهارگران توانمند شرکت ملی حفاری ایران و شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با نظارت مستقیم وزیر نفت و حضور مستمر معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در امور تولید، مدیران عامل، مدیران ارشد و تلاش جمعی کارکنان عملیاتی این شرکت‌ها، برگ زرین دیگری از موفقیت‌های متخصصان و مهندسان ایرانی در این عرصه تلقی می‌شود.  

با تحقق عملیات بزرگ بستن چاه ۱۴۷ رگ سفید از عمق ، مهار گران و نیروهای عملیاتی در حال ایمن سازی کامل ایمن سازی کامل چاه هستند و دومین چاه امدادی که حفاری آن نیز در مراحل پایانی است با نظر کارفرما به عنوان چاه توسعه ای (تولیدی) استفاده می‌شود و با توجه به برنامه‌های توسعه‌ای در میدان نفتی رگ سفید برخی زیر ساخت‌ها برای سهولت در پروژه‌های حفاری آینده استفاده خواهد شد. 

هفتم آبان ماه امسال چاه شماره ۱۴۷ رگ سفید گچساران فوران کرد و با بر جای گذاشتن دو کشته و آتش گرفتن دکل95 شرکت ملی حفاری، طعمه حریق شدکه  بلافاصله تیمی متشکل از برخی مدیران فنی و ستادی تشکیل جلسه دادند و با تقسیم کار میان دو شرکت ملی حفاری و مناطق نفتخیز جنوب برنامه خود را برای مهار چاه آغاز کردند.

میدان نفتی رگ‌سفید از میدان‌های نفتی جنوب غربی ایران است، که در نزدیکی زیدون در استان خوزستان قرار دارد و در فاصله ۱۵۰ کیلومتری از جنوب شرقی اهواز و ۴۰ کیلومتری امیدیه واقع است و از روستای داربهاره در زیدون تا نزدیکی دیلم گسترده است.

میدان نفتی رگ سفید در سال ۱۳۴۳ کشف شد. این میدان پس از میدان نفتی پازنان، دارای بزرگترین حجم کلاهک گازی، در میان میادین نفتی ایران است. حجم ذخیره درجای نفت خام میدان رگ‌سفید ۱۶٫۵ میلیارد بشکه برآورد می‌شود و حجم ذخیره درجای گاز طبیعی این میدان نیز معادل ۵۴٫١۶ تریلیون فوت مکعب است.

بهره برداری از بخش غربی میدان (رگ سفید-١) توسط شرکت نفت و گاز آغاجاری و بهره برداری از بخش شرقی میدان (رگ سفید-2) توسط شرکت نفت و گاز گچسارن انجام می پذیرد.

گفتنی است مهارگران پس از فائق شدن بر آتش و به کنترل درآوردن این چاه در حالی که اشک شوق بر چهره خسته از کار شبانه روزی اما مصمم خود داشتند، سجده شکر به جا آوردند، این چاه پس از ۵۸ روز در نتیجه تلاش بی وقفه و مستمر مهارگران صنعت نفت در شامگاه سه شنبه (پنجم دی‌ماه) مهار و آتش سرکش خاموش و به کنترل در آمد.

نتهای پیام