به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب،صدام پس از اشغال خرمشهر و به بهانه حمله سراسری اسرائیل به جنوب لبنان، قصد داشت جنگ را خاتمه داده و امتیاز خرمشهر را برای خود نگهدارد، از سوی دیگر فرماندهان ایرانی با اطلاع از این قصد بر آن شدند تا با فتح منطقه‌ای از خاک عراق و گرفتن امتیاز اراضی، پایان عادلانه‌ای به جنگ بدهند که به این ترتیب عملیات "رمضان" در چهار محور و پنج مرحله از سوی فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران طراحی شد، تا با عبور از خط مرز بین المللی، یک زمین مثلث شکل به وسعت یک هزارو 600 کیلومتر مربع تصرف شود.

 این منطقه از شمال به "کوشک" و "طلاییه" و پاسگاه های مرزی در جنوب هویزه و حاشیه جنوبی "هورالهویزه" و از غرب به رودخانه اروند ـ در نقطه تلاقی دجله و فرات به نام القرنه ـ تا شلمچه در غرب خرمشهر و از شرق به خط مرزی شمالی ـ جنوبی و از کوشک تا شلمچه منتهی می‌شد.

آغاز عملیات در شب 21رمضان

سرانجام عملیات رمضان در شب 21 ماه مبارک رمضان و سالروز شهادت امام علی علیه السلام در ساعت 21 و 30 دقیقه شامگاه 23 تیر 1361 با رمز "یا صاحب الزمان ادرکنی" در منطقه عملیاتی شلمچه در شرق بصره آغاز شد و در این حمله 10 تیپ از سپاه و دو لشکر از نیروی زمینی ارتش حضور داشتند که تحت امر 4 قرارگاه عملیاتی کار می‌کردند.

در مرحله نخست  و در سه محور به علت موانع و استحکامات پدافند مثلثی شکل و میادین مین فراوان، نیروهای ایرانی نتوانستند با سرعت عمل به تمامی اهداف مورد نظر دست پیدا کنند، لذا با روشن شدن هوا از ادامه پیشروی خودداری شد،اما در محور جنوبی ـ جنوب پاسگاه زید ـ چهار تیپ از سپاه و دو تیپ از ارتش توانستند با سرعت عمل چشمگیری همه مواضع دشمن را در هم کوبیده و تا عمق 30 کیلومتری مواضع عراقی‌ها رسیده و خود را به نهر "کتیبان"شرق اروند و کانال "ماهیگیری" برسانند، به گونه‌ای که به قرارگاه لشکر 9 زرهی عراق دست یافته، و ضمن به غنیمت گرفتن خودروی تویوتای فرماندهی، قرارگاه را منهدم کنند.

 میزان خسارت به دشمن بعثی

علی‌رغم این موفقیت، جناح راست نیروها باز مانده بود و با روشن شدن هوا عراقی‌ها با یک لشکر زرهی فشار اصلی را معطوف به این منطقه کرده و از تأمین نیروهای پیشروی ایرانی ممانعت به عمل آوردند،در این مرحله از عملیات 85 دستگاه تانک و نفربر و 12 توپ دشمن منهدم و 71 دستگاه تانک و نفربر نیز به غنیمت گرفته شدو مرحله دوم نیز در محور میانی ـ جنوب پاسگاه زید ـ و با همان یگانها و با تقویت دو تیپ دیگر در تاریخ 25 مرداد ماه 1361 صورت گرفت، که چندان موفقیت‌آمیز نبود و تنها مقداری خسارت به دشمن وارد‌ آمد و شماری از آنان کشته و زخمی و اسیر شدند.

درهم شکستن و تصرف مواضع دشمن

در مرحله سوم احتمال می‌رفت که دشمن با تجمع نیروهای زرهی و آرایش وسیع آنان قصد پاتک دارد، لذا در تاریخ 30 مرداد ماه 1361 از شرکت نیروهای زرهی خودی صرف‌نظر شد تا نیروهای پیاده بتوانند به انهدام تانکها و نفربرها بپردازند، بنابراین عملیات مرحله سوم از جنوب پاسگاه زید آغاز شد و نیروهای ایرانی بطور خیره‌کننده‌ای به درهم شکستن و تصرف مواضع دشمن پرداختندو رزمندگان اسلام توانستند در این مرحله مهم، در زمینی به وسعت 180 کیلومتر مربع، نزدیک به 700 دستگاه تانک و نفربر را منهدم و 14 دستگاه تانک و نفربر دشمن را که 4 دستگاه آن از نوع پیشرفته "تی 72" بود را به غنیمت بگیرند.

مرحله چهارم عملیات در یکم شهریور ماه 1361 از محور جنوبی منطقه عملیاتی شلمچه شروع شد اما به دلیل هوشیاری و آمادگی عراقی‌ها و استحکامات و مواضعی که تعبیه شده بود، راهی از خط نخست دشمن، به روی رزمندگان اسلام باز نشد و مرحله پنجم و پایانی که تلاش نهایی و اصلی این عملیات سیاسی ـ نظامی بود، در تاریخ 6 شهریور ماه 1361 از شمال پاسگاه زید در حد فاصل دژ مرزی عراق و خاکریزهای مثلثی آغاز شد.

در بدو درگیری و نبرد، همه چیز طبق طرح فرماندهان ایرانی پیش می‌رفت و نیروهای ارتش و سپاه توانستند گذشته از پاکسازی و الحاق، خاکریزی مناسب و دو جداره در جناح شمالی بسازند،اما از آنجا که دقت کافی در ساخت آن بکار نرفت، دشمن توانست 5 کیلومتر در آن رخنه کند و در این مرحله 130 دستگاه تانک و نفربر منهدم و 11 دستگاه نیز به غنیمت گرفته شد و همچنین 800 تن از نیروهای دشمن کشته و زخمی شدند. 

جنگ نابرابر با دنیای استکبار

سردار محمد ارشادی از فرماندهان دروان دفاع مقدس در گفت و گوی اختصاصی با این پایگاه خبری تحلیلی در خصوص عملیات رمضان گفت:بعدازعملیات بیت المقدس وفتح خرمشهرطراحی عملیاتی درشرق بصره باهدف رسیدن به شط العرب وبصره انجام گرفت که اجرای آن در ماه رمضان سال 61شروع شد.

وی افزود:دشمن بعدازشکست درچهارعملیات بزرگ ثامن الائمه،طریق القدس،فتح المبین وبیت المقدس به این نتیجه رسیدکه با این شیوه جنگیدن شکستش درجنگ قطعی است و لذابا استفاده ومشاوره مستشاران اروپایی ،غربی ،آمریکایی وشرکتهای فنی ومهندسی ایتالیایی و فرانسوی و نیز پرداخت هزینه های آن توسط کشورهای عربی اقدام به افزایش بی سابقه موانع کرد.

ارشادی تصریح کرد:دشمن بعثی کانال های جدیدوعمیق فراوانی ایجادکردوخاکریزهایی به شکل مثلثی ،«ب»شکل و«ن»شکل برای اولین باردرجبهه ها احداث کردند.

عبور از خطوط مستحکم دفاعی دشمن

این فرمانده دوران دفاع مقدس گفت:دشمن نیز با آب انداختن دراین کانال های احداث شده و وصل کردن برق به آنها ، استفاده از بشکه های انفجاری «فوگاز»و سیم های خاردار رشته ای و حلقوی فراوان و نیز گسترش فوق العاده زیاد میدان های مین و احدات دژ و خاکریزهای مستحکم دفاعی و موانع متعدد ایجادشده و گماردن نیروهای زیادی که دراین مواضع،خطوط دفاعی خودرا در اطراف بصره غیرقابل نفوذ کرده بود.

حضور رزمندگان گچساران در تیپ المهدی(عج)

وی درادامه اظهارکرد:دراین عملیات بیشترنیروهای رزمنده گچساران درتیپ المهدی(عج) بودند و درمنطقه پاسگاه زید و شرق بصره عمل کردندکه این عملیات به علت اینکه درماه مبارک رمضان انجام گرفت به "عملیات رمضان"نامگذاری شد.

درگیری شدید با دشمن

ارشادی تصریح کرد:این عملیات ۱۰شبانه روزادامه داشت و رزمندگان اسلام از موانع واستحکامات وخطوط اولیه دشمن گذشتندو در مواضع بعدی جنگ و درگیری به شدت ادامه پیدا کردو دشمن قدم به قدم مقاومت می کرد.

وی تصریح کرد:دراین ده شب ما به مواضع دشمن حمله می کردیم ومواضع آنها را درهم می شکستیم و نیز تلفات وخسارت زیادی به آنها وارد می کردیم اما در روز به علت فصل تابستان وگرمای شدیدوطاقت فرسا وامکانات زرهی و مکانیزه دشمن درپاتک هایی که می زد مواضع آزادشده را پس می گرفت و دراین عملیات علیرغم اینکه تلفات وخسارات وانهدام تانک ونفربر وخودروهای دشمن بی سابقه بود اما دشمن زمین از دست نمی دادوبه شدت مقاومت می کرد.

شهادت جمعی از جوانان گچسارانی

این فرمانده دوران دفاع مقدس گفت:دراین عملیات شهیدقاسم عربیان فرمانده گردان خط شکن وعضوسپاه گچساران،شهیدهنرمند(نقاش،خطاط وطراح)شهیدحسین صاحب هنر ،سیدمجتبی موسوی ودیگر عزیزان به شهادت رسیدند و در حقیقت این عملیات تجلی مردان کربلایی بود.

مشکل در عملیات های بعد

ارشادی اظهارکرد:تلاش ومجاهدت وایثاررزمندگان دراین عملیات باتوجه به شرایط زمانی و مکانی بی سابقه بود،عملیات رمضان شروع تغییردر سیستم دفاعی ارتش عراق بود و بعد ازعملیات رمضان دشمن شیوه و روش جنگیدن خودرا عوض کردو باعث بالانس وتعادل بین ما و دشمن درجنگ شد وعملیات های بعدی را با مشکل جدی مواجه کرد.

تلفات و خسارات وارده به ارتش عراق

بنابراین آمار کل تلفات و خسارات وارده به ارتش عراق در عملیات رمضان عبارت بود ازیک هزارو 97 دستگاه تانک و نفربر منهدم شده، 50 تانک و نفربر به غنیمت نیروهای اسلام در آمد و 8715 تن از نیروهای بعثی عراقی نیز کشته و زخمی و اسیر شدند.

جمهوری اسلامی ایران با اجرای این عملیات سیاسی ـ نظامی نشان داد که در نفوذ به خاک عراق و ادامه نبرد، تنها به دنبال خواسته‌های به حق مردم خود است، هر چند که محدوده پاسگاه زید عراق به وسعت 400 کیلومتر مربع تصرف و لشکر 9 زرهی عراق به طور کامل منهدم شد و هدف اصلی تأمین نگشت، اما این عملیات یک اقدام مثبت تلقی شد.

نبردی پیروزمندانه

هرچند شهید صیاد شیرازی در تحلیل عملیات رمضان گفته بودند:" از یک طرف می توانیم بگوییم نبردی پیروزمندانه بود به خاطر این که دشمن را در هم شکستیم و به آن تلفات وارد کردیم البته به خودمان هم یک مقدار تلفات وارد شده بود. از یک طرف می توانیم بگوییم پیروز نبود چون هدفمان این نبود".

"عده ای می گویند ما همه چیزمان برای پیروزی آماده بود ولی توجه به خدا کمتر و توجه در جهت خود بیشتر شد. یادمان رفت که نصرت دهنده کیست و باید همان روحیه و توکلی را که در عملیات های طریق القدس، فتح المبین و بیت المقدس داشتیم در این عملیات هم داشته باشیم. حالت غرور به وجود آمده بود و البته یک مقدار هم ارتش و سپاه به طرف خود محوری رفتند. یعنی ارتش برای خودش می گفت من هستم و سپاه برای خودش می گفت من هستم. این دو تا «من» نمی جنگید".

در بیابان با ارتش عراق درگیر شدیم

هرچند محسن رضایی، فرمانده وقت سپاه پاسداران‌ نیز در تشریح اهداف عملیات رمضان و معذوریت‌ها و محدودیت‌ها گفته بود: "خودداری ما از دست زدن به کارهایی است که در جنگ، دیگران، آن را اجتناب ناپذیر می‌دانند ولی ما به دلیل داشتن اعتقادات اسلامی، نمی‌توانیم آن کارها را انجام دهیم. با اینکه ما به آسانی می‌توانستیم با انواع سلاح، جهنمی از آتش روی شهر بصره درست کنیم، چه اینکه عراق در ورود به خاک ما، کارش را با نابودی شهرهای ما آغاز ‌کرد، ولی ما نخواستیم با زدن شهر بصره، به افراد غیر نظامی لطمه ای وارد شود. ما در بیابان با ارتش عراق درگیر شدیم". (برداشت از کتاب عبور از مرز )

در خاطرات یکی از رزمندگان عملیات رمضان آمده است:در منطقه عملیاتـی رمضــان محاصره شده بودیــم،۱۵ نفــری مــی شدیم ،تشنــگـــی فشار آورده بودوهمه بــی حال و خسته خوابمون بــرد.وقتــی بیدار شدیــم ، شهید فایــده گفت :بچه ها من خواب حضرت زهــرا سلام الله علیها رو دیدم حضرت با دست خودشون به من آب دادنــدو قمقمه شهیــدی رو پُر از آب کردنــد،سریع رفتم سراغ قمقمه یکی از بچه ها که شهیــد شده بود دست زدیــم ، پر از آب خنــک بود !انگار همین الان توش یــخ انداخته بودنــد.!(کتاب افلاکیان ،صفحه 284)

بنابراین 22 رمضان سالروز عملیاتی که به دلیل وارد کردن ضربات سنگین به دشمن به عنوان یک عملیات موفق و به دلیل نرسیدن به اهداف اصلی یک عملیات ناموفق به شمار می رود.هرچند باید گفت آفتاب سوزان کربلای خوزستان، آتش توپ و تانک و گرمای جنوب شرایط سختی را برای رزمندگان در ماه مبارک رمضان رقم می زد، شرایط دشوار جنگی، ساعت ها آب ننوشی و غذانخوری، بسیار کار سختی بود که رزمندگان اسلام تحمل می کردند و ماه رمضان و دفاع مقدس هشت ساله در فصل گرما بود و کار رزمندگان بسیار سخت و طاقت فرسا.

در سالروز عملیات عاشورایی رمضان بر ارواح شهدای بزرگوار این حماسه کربلایی درود می فرستیم و امیدواریم تداوم دهندگان شایسته ای برای این عزیزان باشیم. 

انتهای پیام