به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب،فرهنگ کتابخوانی از جایگاه بالایی در جوامع مختلف برخودار است و به عبارتی يكی از شاخصه های ارزيابی توسعه و پيشرفت فرهنگی در هر كشوری به  ميزان مطالعه و كتاب خوانی مردم  بستگی دارد.

متاسفانه آمار و ارقام ارائه شـده در مورد سـرانه مطالعه هر فرد ايرانی، چندان اميدواركننده نیست و رهبرمعظم انقلاب نيـز از اين وضعيت بارهـا اظهارگله و ناخشنودی کرده اند و از مسـئولان و ارگان های مختلف نیزخواسـته اند كه با برنامه ريزی های شايسته، موانع و مشكلات ترویج و گسـترش فرهنگ مطالعه را حل و برطرف كنند تاتوجه بـه كتاب و كتابخوانی با واردشدن به زندگی مردم به يک سيره و سنت رايج عمومی، همگاني و فراگير تبديل شود.

در بخشی از سخنان ارزشمند ایشان در حوزه مطالعه و کتاب خوانی آمده است:"مردم ما، با كتاب، بيش از آنچه كه امروز انس دارند بايد انس بگيرند. كتابخوانى چيزى است كه براى يک ملت، فريضه است؛ واجب و لازم است. مردمى كه اهل كتاب خواندن باشند، از لحاظ معلومات و ذكاوت و هوشيارى، تفاوت مى‌كنند با مردمى كه با كتاب و مطبوعات انس نداشته باشند".

 ایشان درادامه نیز با تاکید می فرمایند:"باید جورى بشود که در سبد کالاى مصرفى خانواده‌ها، کتاب یک سهم قابل قبولى پیدا کند و کتاب را بخرند براى خواندن، نه براى تزئین اتاق کتابخانه و نشان دادن به این و آن. این هم یک نکته است، که مسئله‌ کتابخوانى در جامعه است".

فقدان فضا و مکان مطالعه

 هرچند اين واقعيت را نمی توان منكر شد كه در سال های اخير با توجه به فعاليت های برخی نهادهای مربوطه و همچنين ديگر متوليان امور فرهنگی، وضعيت كتاب و كتابخوانی تاحدودی بهبود داشته و نسبت به گذشته، از رشدی نسبتا مناسبی هم برخوردار شده است، اما با اين تفاسیر و با وجود رشد روزافزون حجم مجلات علمی، افزايش شمار دانش آموختگان و تحصيل كردگانی كه روز به روز به تعدادشان هم افزوده می شود، كمبود كتابخانه، فقدان فضا و مكان مطالعه ونبود كتاب های مناسب ومتناسب با سن افراد از جمله مشكلاتی است كه كتاب و كتابخوانی در استان کهگیلویه و بویراحمد را تحت تاثير خود قرار داده است. 

عدم احساس ضرورت آفت کتابخوانی

شاید به جرات بتوان گفت که یکی از مشکلات و کاستی‌ها دراین زمینه گریز از کتاب و پایین بودن سطح فرهنگ مطالعه در استان کهگیلویه و بویراحمد است که  این نقیصه خود به نوعی می تواند ریشه‌ها و علت‌های مختلفی داشته باشد که شاید در راس آنها بتوان به "عدم احساس ضرورت" نام برد چرا که مکرر این مسئله اثبات شده است که تا وقتی یک شخص در وضعیت "نیاز" قرار نگیرد، در پی رفع آن هم نخواهد افتاد.

کوروش حسنی، رئیس کتابخانه‌های عمومی گچساران درگفت و گو با این پایگاه خبری تحلیلی درخصوص هفته کتاب و کتابخوانی می گوید:به مناسبت هفته کتاب و کتاب خوانی ثبت نام رایگان در تمامی کتابخانه‌های عمومی شهرستان انجام می شود وکتابخانه های عمومی در این هفته به ارائه خدمات ویژه به اقشار مختلف به ویژه نابینایان، اصناف، دانشجویان و دانش آموزان اقدام می کنند.

افزایش سرانه فضای مطالعه درگچساران

وی می افزاید:خوشبختانه سرانه فضای مطالعه در شهرستان گچساران افزایش داشته است و توسعه سرانه کتابخانه‌ها در این شهرستان موجب رضایتمندی شهروندان شده به گونه ای که  کتابخانه‌ها مکانی برای برگزاری کافه کتاب، شب شعر و میزگرد افراد سالمند شده است.

دائر بودن 14کتابخانه درگچساران

رئیس کتابخانه‌های عمومی گچساران اظهارمی کند: ازسال84کتابخانه‌های عمومی شهرستان  از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جدا شده و فعالیت خود را به صورت مستقل آغاز کرده است که هم اکنون تعداد 14 باب کتابخانه در سطح شهرستان دایر است که از این تعداد دو باب کتابخانه به صورت مشارکتی احداث شده است.

وی درادامه می گوید: در چند سال اخیر تعداد 7 باب کتابخانه عمومی شهری و روستایی به سرانه فرهنگی کتابخانه‌های عمومی شهرستان گچساران افزایش یافته است ودر حال حاضر کتابخانه عمومی در روستای پادوک گچساران با زیربنای 500 متر مربع افتتاح و به مرحله بهره برداری رسیده است.

وجود 110هزارجلد کتاب درگچساران

 حسنی تصریح می کند:هم اکنون تعداد 110 هزار جلدبا موضوعات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در رده‌های سنی مختلف در کتابخانه‌های این شهرستان موجود است که این کتاب ها درقالب 80عنوان کتاب آماده ارائه به علاقه مندان به کتابخوانی در گچساران است.

رئیس کتابخانه‌های عمومی گچساران با اشاره به افزایش تعداد کتابخانه‌های این شهرستان می گوید: با افزایش سرانه فرهنگی کتابخانه‌ها تعداد اعضای فعال کتاب خوان این شهرستان 8 هزار و 400 نفر رسیده است.

حسنی می افزاید: مساحت کتابخانه‌های عمومی این شهرستان بیش از ۲۸ هزار متر مربع رسیده که فضای مطالعه در گچساران به ازای هر ۱۰۰ نفر به بیش از یک ‌متر افزایش داده شده است.

رئیس کتابخانه‌های عمومی گچساران تصریح کرد: از سال ۹۲ تاکنون 6باب کتابخانه با زیر بنای بیش از ۲ هزار و 500متر مربع و با به فضاهای فرهنگی این شهرستان افزوده شده است.

احداث کتابخانه درروستاها

وی تصریح می کند:احداث کتابخانه عمومی در برخی از مناطق روستایی از دیگر اقدامات فرهنگی صورت گرفته در این شهرستان است؛ احداث کتابخانه عمومی  در روستای ده جلیل خیرآباد، احداث کتابخانه عمومی در روستای بابا کلان، احداث کتابخانه در روستای پادوک و همچنین احداث کتابخانه عمومی در بافت فرسوده از اقدامات فرهنگی بوده که در این شهرستان صورت گرفته است.

وی خاطرنشان می کند: تمامی کتابخانه‌های عمومی این شهرستان در چند سال اخیر تجهیز و به روزرسانی شده است.

اهدای کتاب درمناطق عشایری

رئیس کتابخانه‌های عمومی گچساران اظهارمی کند: 3 هزار و 500 نسخه کتاب با موضوع های مختلف همزمان با هفته کتاب خوانی در روستاها و مناطق عشایری این شهرستان بین علاقه‌مندان توزیع شدکه این تعداد کتاب از سوی مردم گچساران به کتابخانه های عمومی اهدا شده و انجمن کتابخانه‌های عمومی آن را در بین مردم مناطق محروم توزیع کرده است.

اجرای طرح عضویت رایگان
وی درادامه بیان می کند:اجرای طرح عضویت رایگان از دیگر برنامه‌های فرهنگی برای افزایش سرانه مطالعه کتاب بین مردم در این شهرستان است،انجام آموزش های خوشنویسی،نشست های ادبی، شاهنامه خوانی، قصه خوانی و سایر برنامه های فرهنگی باعث استقبال بیشتر از کتابخانه های عمومی شده است.

کتابخانه‌ها؛ نمادهایی از ارزش‌های فرهنگی

هرچند باید گفت کتابخانه‌ها؛ نمادهایی از ارزش‌های فرهنگی ،سیاسی،معنوی،اجتماعی و اقتصادی یک جامعه به حساب می آیند که پربار بودن مجموعه کتابخانه ها، سبب اقبال هرچه بیشتر مردم به امر مطالعه و گسترش روزافزون فرهنگ کتابخوانی خواهد شد و در واقع ذکر این نکته هم حائز اهمیت است که  کتابخانه‌ها به نوعی حافظان میراث‌های فرهنگی و مالکیت‌های فکری، مکان‌هایی امن برای غنی سازی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان ونیز ابزاری برای گسترش عدالت درجامعه به‌شمار می روند.

باید توجه داشت که در کتابخانه‌هایی که درمدارس،مساجد و حتی روستاها دایر می‌شوند، نحوه برخورد متولیان کتابخانه با مراجعه‌کنندگان بسیار مهم است وگاهی مراجعه‌کنندگان به کتابخانه‌ها،  کودکان و نوجوانان هستند و گاهی هم دیگر اقشار جامعه که نحوه برخورد با هریک از این گروه‌ها خود شیوه ای متفاوت را می طلبد چرا که اگر سر و کار کتابدار با کودکان است، بنابراین حوصله و بردباری بیشترهم ضروری است تا آنها برخلاف بازیگوشی به کتابخانه و مطالعه نیز رغبت پیداکنند.
خانواده نقطه آغازین عشق به کتاب

بااین اوصاف نقطه آغازین ایجاد عشق و علاقه به کتاب و کتابخوانی از خانواده آغاز می شود چرا که رواشناسان معتقدند شخصیت و هویت کودک در قدم اول در خانواده شکل می‌گیرد وتجربه هم نشان داده است که فرزندانی که در خانواده‌های اهل دانش بزرگ می‌شوند، میزان مطالعه و گرایش به کتابخوانی در آنان نسبت به خانواده‌هایی که تمایل چندانی به کتاب و مطالعه ندارند بسیار بیشتر است.

نقش آموزش و پرورش درترویج فرهنگ مطالعه

البته می توان از آموزش و پرورش به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه آموزشی کشور دراین زمینه هم نام برد، چرا که آموزش و پرورش می‌تواند با بسترسازی بنیادین و برنامه‌ریزی دقیق و بلند مدت، علاقه به کتاب و کتابخوانی را در بین نسل جوان و نوجوان جامعه نیز تقویت کند.

این درحالی است که یک مدرس دانشگاه دراین خصوص معتقد است که نهاد کتابخانه عمومی، طبقات بزرگی از مردم را از گروه مخاطبان خود حذف کرده است،چرا که عامه مردم نیازمند اطلاعات، قابلیت ها، توانمندی ها و آگاهی های مربوط به زندگی روزمره هستند.

اجرای سیاستگذاری صحیح درترویج کتابخوانی

وی می گوید:نوع سرویس کتابخانه ها باید توسط عامه مردم تعریف شود نه اینکه از بالا اقدام شود و کتابخانه عمومی باید انواع خدمات شنیداری و دیداری و خدمات آیینی و تعاملات جمعی را فراهم کند.

این کارشناس فرهنگی می افزاید:در ایران کمتر از 3 درصد مردم کاربر کتابخانه عمومی اند و از این مقدار کمتر از 1 درصد، کاربر فعال هستند، یعنی یک وضعیت بحرانی وجود دارد،این مساله به دلیل گسترش فضای مجازی ، تکنولوژی ها و ناآگاهی مردم نیست، بلکه ناشی از برخی سیاست گذاری ها است.

مخاطب شناسی درکتاب خانه ها

وی معتقد است که کتابخانه در مورد مفهوم مخاطب نیازمند بازاندیشی انتقادی است وکتابخانه عمومی باید درباره رابطه خود با جامعه، تاریخ، فرهنگ و عامه مردم بازاندیشی کند،کتابخانه عمومی باید گفتگوی اجتماعی را گسترش دهدو در گفتگوی اجتماعی مخاطب کتابخانه، سازمان ها و نهادها و موسسات هستند نه تک تک افراد،کتابخانه عمومی باید با اصناف مختلف وارد گفتگو شود و نیازهای اطلاعاتی آن ها را بشناسد.

این مدرس دانشگاه می گوید:کتابخانه عمومی علاوه بر اقشار مختلف، باید با نهادهای بالادستی نیز گفتگو کند وآن چیزی که کتابخانه را عمومی می کند میزان تعامل، مبادله و ارتباطش با اقشار حاشیه ای است.

با این تفاسیر وقتی جهل و بی‌خبری، جامعه‌ای را از پای درآورد، یا شبهه‌ها ذهن جوانان را فلج کند، بدون شک یکی از مهم‌ترین کارهایی که می‌تواند آفت جهل را بزداید، مطالعه است و آنچه می‌تواند شبهه‌های ذهنی را دفع کند و ایمان و اطمینان را به قلب‌ها باز آورد، کتاب‌خوانی است. گرفتاران در چنبره پرسش‌ها و محاصره شدگان در میان انبوه شبهه‌ها، می‌توانند برای استمداد فکری به کتابخانه مراجعه کنند و از آن‌جا نیرو گیرند و به جنگ شبهه‌ها بروند و پاسخی در برابر القائات و شبهه‌افکنی‌های دیگران بیابند.

برای رسیدن به این خواسته مقام معظم رهبری که می‌فرمایند «باید تمدن سازی انجام شود»، ضروری است توجه داشته باشیم که تمدن در بستری از کتاب و فرهنگ و با خواندن و دانایی اتفاق خواهد افتادو اگر کتاب‌خانه‌ها در روزگار کنونی رونق پیدا کنند تمدن هم شکوفا خواهد شد.

انتهای پیام