به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب،هفتم آبان ماه امسال چاه شماره ۱۴۷ رگ سفید گچساران فوران کرد و با بر جای گذاشتن دو کشته و آتش گرفتن دکل95 شرکت ملی حفاری، طعمه حریق شدکه  بلافاصله تیمی متشکل از برخی مدیران فنی و ستادی تشکیل جلسه دادند و با تقسیم کار میان دو شرکت ملی حفاری و مناطق نفتخیز جنوب برنامه خود را برای مهار چاه آغاز کردند.

علاوه بر استقرار یکی از دکل های ملی حفاری در منطقه جهت حفر چاه انحرافی، عملیات خفه کردن چاه از بالا که به top kill معروف است نیز آغاز شد ولی یازده بار تلاش ناموفق برای کنترل چاه کافی بود تا انتقادها متوجه  مدیریت این عملیات شود.

به گفته کارشناسان، روزانه حدود یک میلیون دلار ( شامل ارزش نفت، گاز) از منابع کشور در آتش رگ سفید می‌سوزد و با احتساب اینکه 55 روز از این مهار می‌گذرد می توان گفت تا به امروز 55 میلیون دلار ضربه به کشور وارد شده است. این هزینه جدای از هزینه‌های جانبی مانند لجستیک و پشتیبانی سنگین و بیکار شدن چند دکل حفاری است و این در حالی است که وزیر نفت در روزهای ابتدایی این رخداد تلخ حدود زمانی اطفاء را ۶۰ روز اعلام کرده بود. 

علی ساری نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی در خصوص تذکری که به وزیر نفت در زمینه حادثه چاه 147رگ سفید داد، گفته بود: رخ دادن حوادثی همچون چاه نفت در میدان نفتی رگ سفید در همه جای دنیا مرسوم است و در این خصوص نمی توان به کسی خرده گرفت ،اما در صورتی که ما بخواهیم علم احتمال مهندسی را در نظر بگیریم به این نتیجه خواهیم رسید که رخداد چندین حادثه مهم نفتی در یک سال گذشته جای بسی تامل دارد.

وی تصریح کرد: شرکت های بزرگ نفتی و پتروشیمی در زمان شروع فعالیتشان در تست سالم بودن تجهیزات و لوازم ضروری مورد استفاده، کم ترین خطاها را ثبت می کنند در صورتی که این تست برای نشان دادن مشکلات انجام می شود.

وزارت نفت در حادثه رگ سفید شفاف عمل کند

ساری بیان کرد:از زمان رخ دادن حادثه آتش گرفتن چاه نفتی میدان نفتی رگ سفید تا کنون موفق به دیدن و هم صحبتی با مدیر شرکت ملی حفاری ایران نشده ام،چندین بار به دفتر وی مراجعه کردم و چندین بار هم با اطلاع یافتن از حضور مدیران نفتی عازم منطقه رگ سفید شدم اما متاسفانه در میان راه به من خبر می دهند که فلان مدیر از منطقه برگشته است.

وی با تاکید بر اینکه وزارت نفت در حادثه رگ سفید شفاف عمل کند، گفت: وزیر نفت در این خصوص هیچ توضیحی به مجلس ارائه نکرده است و نمایندگان مجلس باید از وضعیت رگ سفید مطلع باشند و وزیر مربوطه باید در صورت نیاز حتی گزارش را ولو محرمانه به مجلس ارائه دهد.

نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: مردم و نمایندگان مجلس باید بدانند در میدان نفتی رگ سفید چه می گذردوزارت نفت در خصوص اتفاقاتی که در رگ سفید رخ می دهد حداقل به نزدیکان و متخصصان فعال این حوزه گزارشی را ارائه دهد.

این درحالی است که به گفته برخی منابع آگاه گویا در جریان پاکسازی دهانه چاه که دکل حفاری روی آن آوار شده بود، فوران گیر" BOP" آسیب دید که همین موضوع، شرایط را سخت تر کرد. برخی کارشناسان مهار فوران معتقدند که اگر به فوران گیر BOP آسیبی وارد نمی‌شد شرایط کار ساده‌تر می‌شد، اما اشتباه صورت گرفته موجب شد تا این چاه همچنان شعله ور بماند.

 از سوی دیگر، تیم کنترل و مهار چاه‌های نفتی و گازی کشورمان که بیش از ۵۰ حلقه چاه را در ایران و کشور کویت مهار کرده بودند با وجود ابراز آمادگی جهت مهار چاه، به منطقه فراخوانده نشدند تا تیم فعلی با وجود تلاش‌های بسیار نتواند این چاه را از بالا کنترل کند.

افراد حاضر در رگ‎سفید متخصصان باتجربه هستند

هدایت الله خادمی ،نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس  با اشاره به تلاش های انجام شده برای مهار فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید، گفت: متخصصان شرکت ملی حفاری و مناطق نفت‎خیز جنوب حاضر در این عملیات افرادی با تجربه و کاربلد هستند که در چندین عملیات این چنینی حضور داشته اند و شک و تردیدی در خدمات آنها وجود ندارد.

وی افزود:باید اجاره بدهیم تا تیم عملیاتی مستقر در منطقه در آرامش کامل فعالیت ها را ادامه دهندو این آرامش کمک می کند تا عملیات با دقت، ایمنی و سرعت بالا انجام شود،از نکات مثبت گروه عملیاتی مهار چاه ۱۴۷ رگ سفید این است که افرادی کاربلد هستند، تعصب و غیرت بالایی دارند و خودشان بهتر از هر کسی می دانند که باید هرچه سریع تر چاه مهار شود.

خادمی ادامه داد:نباید شک و تردید داشت که این افراد حداکثر تلاش خود را می کنند، شرایط هر چاه متفاوت است و نباید گفت چون در گذشته آن عملیات برای مهار یک چاه انجام شده اکنون نیز باید همان عملیات تکرار شود، بنابراین روش‎ها باید براساس شرایط به خصوص همان چاه طراحی و اجرا شود.

باید همگی کمک کنند تا جو آرام باشد

نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: می دانیم استرس و فشار کار برای مهار فوران چاه زیاد است، هر انسان باوجدانی می داند که فشار زیادی بر روی این افراد است و دور از انصاف است که ایراد گرفته شود و باید همگی کمک کنند تا جو آرام باشد.

خادمی اظهارکرد:کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی پس از مهار کامل فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید، این عملیات را بررسی خواهد کرد، از تلاش های انجام شده تا کنون قدردانی می کنم و باید دانست این افراد با به خطر انداختن جان خود در حال تلاش هستند تا فوران چاه زودتر مهار شود و هیچ ایرانی نیست که علاقه مند باشد این چاه دیرتر خاموش شود.

دفاع از تیم مهار آتش

وی گفت:افراد این عملیات حاضر هستند به قیمت جان خود این مشکل را حل کنند،از متخصصان تشکر می کنم و دست همه را می بوسم و امیدوارم با همدلی این مساله به زودی مرتفع شود.

عملیاتی سخت و متفاوت دررگ سفید

با این تفاسیر مهران مکوندی فرمانده عملیات مهار آتش چاه ۱۴۷ رگ سفید در شرکت ملی حفاری ایران، به تشریح مختصات حریق این چاه پرداخت و گفت: عملیات مهار چاه ۱۴۷ به دلیل ویژگی‎های خاص حاکم بر آن، متفاوت و دشوار است.فشار سطح ، فشار مخزن بسیار بالا، حجم زیاد ضایعات روی چاه و آسیب‎هایی که به شیرهای سرچاهی رسیده است که همه این موارد، سختی عملیات مهار را دوچندان کرده است.

وی که سابقه حضور در هفت عملیات مهار آتش را در کارنامه دارد،رگ‎سفید را از همه سخت‎تر برشمرد و افزود:در نفت‎شهر بیش از ۱۰ بار عملیات مهار از سطح با استفاده از ۹ استینگر انجام شد تا عملیات به نتیجه رسید. اما نکته اینجاست که در نفت‎شهر، فوران‎گیر مستقیم بود و فشار سطح ۹۶۰ پی‎اس‎آی و فشار مخزن ۱۶۵۰ پی‎اس‎آی بود؛ حال آنکه در رگ‎سفید فشار سطح ۲۴۰۰ پی‎اس‎آی و فشار مخزن حدود ۳۴۰۰ ‎پی‎اس‎آی است و شیرهای فوران‎گیر به صورت ۳۰ درجه کج شده‎اند و نشتی شدید دارند.

وی ادامه داد: در چاه رگ سفید۱۴۷، شیر فوران‎‏گیر در جای خود محکم نیست و این نبود ثبات، مانع نشستن استینگر و هدایت آن به درون فوران‎گیر می‎شود، عملیات مهارچاه 23کنگان از سطح در آن چاه جواب نداد و سرانجام پس از ۱۴۵ روز و با حفر پنج حفره انحرافی، نتیجه حاصل شد.

حضور نیروهای کارنامه دار در رگ سفید

سپهرسپهری مدیرعامل شرکت ملی حفاری در این خصوص نیزگفت: تیم عملیاتی مستقر در محل چاه ۱۴۷ میدان رگ سفید، ترکیبی از بهترین و باتجربه‌ترین نیروهای شرکت‌های ملی مناطق نفتخیز جنوب و ملی حفاری است.

 وی افزود:هر یک از افراد کلیدی این تیم به تنهایی مهار چاه‌های مختلف نفت و گاز را در کارنامه خود دارند؛ به عنوان نمونه تیم راهبر در شرکت ملی حفاری ایران که برخی معاونان این شرکت را شامل می‌شود، هر یک به تنهایی تجربه مهار پنج تا هفت فوران را در کارنامه خود دارند.

وی ادامه داد:ایثارگری دلاورمردان حاضر در محل فوران چاه به حدی است که حتی در شرایطی که ۲ تا ۳ بار پوشش آب قطع شده است، مهارگران باز هم از نزدیکی به آتش ابایی ندارند؛ این در حالی است که با توجه به ابعاد حادثه و مهلت ۳۰ ثانیه ای فرار از محل حادثه (با وجود فاصله ۶۰ تا ۷۰ متری از محل استقرار تا محل امن و همچنین لباس سنگین مهارگران) نزدیک شدن به آتش به معنای واقعی استقبال از خطر مسلم است.

سپهری درخصوص روش‌های به کار رفته در مهار فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید نیز گفت: با توجه به ماهیت متفاوت فوران چاه و بی نظیر بودن شرایط دشوار انسانی با وجود تاکید کارشناسان بر اطفا از عمق (Bottom Kill)، به دلیل طولانی بودن انجام این عملیات و لزوم حفر ۲ حلقه چاه جدید، گزینه اطفا از سطح (Top Kill) نیز پیش بینی شد که البته خطرهای بیشتری دارد.

به گفته سپهری، مهار فوران چاه شماره ۱۴۷ رگ سفید، یکی از پیچیده‌ترین و دشوارترین عملیات اطفای مهار فوران چاه در تاریخ صنعت نفت و گاز کشور به شمار می‌آید و  تیم مهارکننده فوران چاه رگ‎سفید، ترکیبی از باتجربه‎ترین کارشناسان و مهندسان است.

پیچیده‌ترین عملیات اطفای حریق در کشور

وی ادامه داد: بنابر سخنان اهل فن، فشار بالای سیال (بیش از PSI ۲۴۰۰)که بالاترین فشار ثبت شده در فوران های کشور است، حرارت بالا (۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ درجه)، نوع سیال خروجی از چاه (ترکیبی از نفت و گاز) و تشعشعات بالای چاه، در نوع خود بی نظیر است و عملیات مهار فوران این چاه را به پیچیده‌ترین عملیات اطفای حریق در کشور بدل کرده است.

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران یادآور شد: با این وجود به دلیل اهمیت مهار فوران این چاه قرار شد تا اطفا از سطح نیز به صورت همزمان با اطفا از عمق و با در نظر گرفتن شرایط ایمنی کامل انجام شود.

وی یادآور شد: وزیر نفت بر لزوم اهمیت ایمنی در کار بسیار تاکید دارد و در بازدید از عملیات اطفای حریق بارها بر این امر تاکید کرده است که به دور از تعصب برای اطفای حریق در کوتاهترین زمان ممکن، ملاحظات مربوط به حفظ جان افراد به طور کامل رعایت شود.

سپهری ادامه داد: برخی از عملیات‌های مربوط به مهار فوران چاه های نفت و گاز که پیش از این در صنعت نفت انجام شده است، با صدمه‌ها و خسارت‌های انسانی روبه‌رو بوده است، با این وجود با بکارگیری حد بالای استاندارهای مربوط به ایمنی در عملیات مهار فوران چاه ۱۴۷، تاکنون حادثه جانی در زمان انجام عملیات مهار فوران نداشته‌ایم.

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران با تاکید بر این‌که در فرآیند اطفای حریق چاه های مختلف نفت و گاز در ایران نظیر نفت شهر، کنگان، چاه اهواز ۵۰ و ... بارها به روش های مختلف سعی در اطفای حریق شده است، گفت: عملیات مهار فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید با وجود پیچیدگی های خاص خود با بهره گیری از تجارب گذشته و دانش روز به قوت در حال انجام است و هر عملیات بر مبنای ده‌ها ساعت طراحی، همفکری و تجربه کارشناسان فن صورت می‌گیرد.

سپهری با این‌که همکاران ما در همه فوران‌ها در گذشته و در اوج ناامیدی تلاش کرده‌اند، افزود: حتی در نفت شهر روز آخری که قرار بود گروه خداحافظی کنند و فرمانده عملیات گفته بود بروید چند روزی استراحت کنید چند تن از همکاران گفتند یک بار دیگر عملیات انجام شود و همان عملیات نیز منجر به مهار آتش شد و این نشان می‌دهد این همکاران با تجربه تا آخرین لحظه ناامید نمی‌شوند و دست از تلاش بر نمی‌دارند.

بیژن نامدار زنگنه هم در حاشیه جلسه هیات دولت درباره وضعیت فعلی چاه آتش گرفته رگ سفید، گفت: همانطور که قبلا اعلام کردیم دو روش برای خاموش کردن این چاه‌ها وجود دارد یکی از بالا و دیگری از پایین و از عمق زمین است که چاه را مهار می کنند.

وزیر نفت افزود: به دلیل اینکه اطمینان داشته باشیم روزهای اول هر دو روش را مدنظر قرار دادیم و عملیات را از بالا آغاز کردیم و برای تمهیدات لازم دو چاه را هم در همان محل حفر کردیم و احتمال می دهم در یک هفته آینده به نقطه مدنظر برسیم و در این مدت چندین بار از بالا برای کنترل آتش تلاش شد اما این تلاش ها به دلیل فشار بالای چاه به نتیجه نرسید. از ابتدا تاکید کردم که اقدامات باید با ایمنی کامل انجام شود تا به افراد آسیبی نرسد. این اولین بار است که یک چاه فوران کرده را از پایین و از منبع تغذیه چاه کنترل می کنیم.

به گفته منابع آگاه، در صورت بکارگیری همه تیم‌ها و افراد تخصصی مهار فوران چاه شاید این چاه بسیار زودتر مهار می‌شد ولی با توجه به شرایط موجود، همچنان باید دود شدن منابع ملی را به تماشا نشست.

هفتم آبان ماه امسال، دکل ٩٥ فتح شرکت ملی حفاری که روی چاه ١٤٧ رگ سفید مشغول فعالیت بود، دچار حریق شد؛ حادثه ای که به منظور مهار آن در کوتاه ترین زمان ممکن، عملیات مهار فوران چاه از دو روش مهار فوران از سطح (Top Kill) و مهار فوران از عمق (Bottom Kill) به طور موازی در دستور کار قرار دارد ولی هنوز آتش مهیب آن خاموش نشده است.

میدان نفتی رگ‌سفید از میدان‌های نفتی جنوب غربی ایران است، که در نزدیکی زیدون در استان خوزستان قرار دارد و در فاصله ۱۵۰ کیلومتری از جنوب شرقی اهواز و ۴۰ کیلومتری امیدیه واقع است و از روستای داربهاره در زیدون تا نزدیکی دیلم گسترده است.

میدان نفتی رگ سفید در سال ۱۳۴۳ کشف شد. این میدان پس از میدان نفتی پازنان، دارای بزرگترین حجم کلاهک گازی، در میان میادین نفتی ایران است. حجم ذخیره درجای نفت خام میدان رگ‌سفید ۱۶٫۵ میلیارد بشکه برآورد می‌شود و حجم ذخیره درجای گاز طبیعی این میدان نیز معادل ۵۴٫١۶ تریلیون فوت مکعب است.

بهره برداری از بخش غربی میدان (رگ سفید-١) توسط شرکت نفت و گاز آغاجاری و بهره برداری از بخش شرقی میدان (رگ سفید-2) توسط شرکت نفت و گاز گچسارن انجام می پذیرد.

انتهای پیام