به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب، استان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان یکی از استان های هدف گردشگری در منطقه جنوب کشور سالانه شاهد حضور گردشگران و مسافران زیادی است  که یکی از ویژگی های بارز این استان طبیعت بکر و دلنواز بوده که با انواع پوشش گیاهی آراسته شده است.

اگرچه بیشترین درختان این پوشش گیاهی را بلوط تشکیل داده که بخشی از بار تاریخی و فرهنگی این دیار را در خود جای داده و گویی درخت بلوط با فرهنگ این مردم اجین شده است،درختان بلوط در کهگیلویه و بویراحمد از دیرباز نه به عنوان یک درخت بلکه عضوی از زندگی مردم این سرزمین بوده تا جایی که سایه این درخت سقف خانه آن ها، ثمرش قوت لایموت و برگ و شاخه و هیزمش نیز مایحتاج زندگی این مردمان بوده است.

با این حال نیزدرخت بلوط که به عنوان نماد فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد شناخته می شود، شاهد بی مهری های زیادی بوده تا جایی که آتش سوزی ها،احداث جاده ها،چرای بی رویه دام ها، عامل انسانی، تهیه هیزم ، طرح های عمرانی و بیمارهای های درختان بلوط در سال های گذشته ضربه های جبران ناپذیری به این درخت و طبیعت این سرزمین زده است.

اما با همه این بی مهری ها هنوز هم می توان سایه سار درختان سر به فلک کشیده بلوط را در جای جای کهگیلویه و بویراحمد مشاهده کرد که به رغم رنگ زردی که بر چهره دارند ولی ایستاده اند و هنوز هم یادآور خاطرات خوب و بد برای مردمان این دیار هستند.در خطه زاگرس از گذشته های بسیار دور درخت بلوط نیازهای اساسی عشایر و روستاهای این مناطق را برآورده می ساخته است و در زمینه خوراک دام و انسان این گیاه دارای اهمیت فراوان بوده است، دانه های گیاه بلوط غذای خوبی برای تغذیه دام ها در زمستان است و این گیاه دارای پروتیئنی نزدیک به جو و ذرت بوده که از نظر غذایی دارای اهمیت است.

با این تفاسیر نیز باید بر درختان کهنسال و راست قامت بلوطی که درمناطق مختلف کهگیلویه و بویراحمد« ایستاده می میرند» نوحه سر دارد و خاک عزا بر سر زد،دیگر از بلوط های سرزمین زاگرس چیزی باقی نمانده است. درختانی بی رمق که با کُند بادی از پای در می آیند. بدنی سوخته و تفتیده، محل در آمد انسان های بی مسئولیتی هستند  که با سوختن شیره جان این درختان منقل های بی شماری را روشن و داغ می کنند.

امروز نیز طبیعت و منابع ملی کهگیلویه و بویراحمد به بهانه های مختلف تخریب و به تاراج می‌روند،درحالی که بلوط میراث کهن منطقه زاگرس است و اگر کاشان را به اسم گلاب آن می‌شناسند بلوط معرف حوزه زاگرس نشین و برگ بلوط نماد استان کهگیلویه وبویراحمد است.این استان با داشتن ۲۰ درصد از جنگل‌های حوزه زاگرس همواره محل جنگ و ستیز طبیعت دوستان و زمین خواران بوده است و حدود ۸۰ درصد پوشش جنگلی استان زیرپوشش بلوط و ۲۰ درصد باقی مانده شامل درختچه‌های بنه، ارس، زالزالک، زبان گنجشک، کیکم و بادام وحشی است.

هر ساله تعداد زیادی از درختان بلوط به علت آتش سوزی ها،بیماری زغالی یا بروز سایر بیماری‌ها ، قطع بی رویه درختان به دلایل مختلف ساخت و ساز، احداث جاده ارتباطی، تعریض زمین‌های کشاورزی، خانه سازی، ایجاد سنگ شکن‌های کوهی، تهیه زغال توسط اهالی روستایی و بومی، آتش روشن کردن گردشگران در طبیعت، کوه‌خواری و زمین‌خواری از بین می‌رود.

یکی از سوغاتی‌های گردشگران در دل طبیعت این استان متاسفانه روشن کردن آتش در طبیعت و رها کردن آن و سوختن جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد در جهل و نادانی برخی از این افراد است اما براساس شواهد و دلایل برخی از آتش سوزی‌ها در جنگل‌های استان عمدی است درحالی که به گفته کارشناسان رشد و تکامل یک نیمچه بلوط ۱۰۰تا ۱۵۰سال طول می‌کشد گاهی یک فرد به علت عدم آگاهی درختان بسیاری را فقط برای روشن کردن آتش کوچکی و تامین غذای روزانه احشام خود نابود می‌کند و بی خبر از اینکه سال‌ها باید بگذرد تا شاید دوباره این درخت رویشی داشته باشد.

بسیاری از کارشناسان براین عقیده اند که آتش سوزی ها، خشکسالی، ریزگردها، تغییر اقلیم و دخالت‌های انسانی اثرات سویی بر جنگل‌های زاگرس از جمله استان کهگیلویه و بویراحمد گذاشته است و منجر به کاهش سطح و درصد تاج پوشش و زادآوری طبیعی شده است.

این کارشناسان اینگونه بیان می کنند که در سال‌های اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی که در همه مناطق از جمله زاگرس اتفاق افتاده است، گیاهان از نظر فیزیولوژیک ضعیف شده‌اند این موضوع در منطقه زاگرس به‌ویژه زاگرس میانی و جنوبی بر فرایند متابولیسمی درخت‌زارهای بلوط اثر گذاشته است و مجموع این عوامل، شرایط را برای به وجود آمدن گونه‌های مهاجم مساعد می‌کند و هنگامی که درخت ضعیف می‌شود گونه‌هایی مانند سوسک‌های چوب‌خوار و انواع قارچ‌ها به درخت بلوط حمله می‌کنند.

کارشناسان می افزایند که سوسک‌های چوب‌خوار، تنه درخت را سوراخ و از این طریق قارچ‌ها به زیر تنه درخت نفوذ پیدا می‌کنند. در مراحل اولیه نفوذ قارچ بیماری‌زا از درخت شیرابه‌های سفید رنگ خارج شود که به مرور زمان تغییر رنگ می‌دهد و سیاه می‌شود و شبیه زغال به نظر می‌رسد. بیماری «زغال بلوط» در نهایت درخت را از بین می‌برد. بنابراین عامل اولیه از بین رفتن درختان بلوط منطقه زاگرس تنش‌های ناشی از تغییر اقلیم است و عامل ثانویه نیز وجود گونه‌های مهاجمی است که این درختان را از بین برده است.

اگرچه بسیاری از کارشناسان بازهم معتقدند که برای درمان بلوط‌هایی که به این بیماری دچار شده‌اندباید از روش‌های سازگار با محیط زیست مانند کنترل بیولوژیک و کاهش تنش‌هایی که سبب آسیب به گونه‌های درختی می‌شود، استفاده کرد. کاهش ریزگردها، مبارزه با قارچ‌ها و آفت‌ها در مراحل اولیه از شیوه‌های کنترل آفات است. ولی در حال حاضر حداقل کاری که می‌توان انجام داد کاهش تنش‌های محیطی بر اکوسیستم درخت‌زار زاگرس است

.

این درحالی است که استان کهگیلویه وبویراحمد به عنوان استان چهار فصل در کشور و جهان شناخته شده و این استان نام خود را مدیون طبیعت بکر و مواهب خدادادی است ،جنگل‌های بلوط بخشی از این طبیعت سحر انگیز را شامل می‌شود که سالانه تعداد زیادی از گردشگران در سایه این درختان می‌آرامیدند و اگر قطع درختان به هر بهانه و تخریب منابع ملی اینگونه پیشروی کند شاید فردا دیگر درختی نباشد پس می‌طلبد نه تنها رسانه های خبری بلکه دوستداران طبیعت، سازمان‌های مردم نهاد و مسئولان ملی و محلی بیش از پیش در راستای نهادینه کردن فرهنگ احترام به درخت و مراقبت از آنها بکوشند تا بیش از این شاهد از بین رفتن منابع و سرمایه‌های ملی نباشیم.

انتهای پیام/م