نظرسنجی

عملکرد شورای ششم دوگنبدان را تا کنون چگونه ارزیابی می کنید؟
22. آبان 1401 - 18:44
گیاهان دارویی به عنوان ذخایر و گنجینه های ژنتیکی کیانی می تواند بزرگ ترین ثروت ملی برای هر کشوری به عنوان یکی از تولیدات مهم در بخش کشاورزی محسوب شود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب، گیاهان دارویی، به سبب نقش درمانی که دارند، به عنوان ذخایر ژنتیک ایران زمین و هراستانی به شمار می‌روند، بنابراین از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردارندو اگر از آنها به درستی استفاده نکنیم، خیلی زود تخریب و در نتیجه نابود خواهند شد،آشنایی مردم با گیاهان دارویی و خواص آنها از طریق رسانه‌ها، برگزاری همایش‌ها و دیگر موارد می‌تواند کمک شایان توجهی به توسعه گیاهان دارویی در مناطق مختلف، از جمله کهگیلویه و بویراحمد کند.

هرچند اهلی کردن گیاهان دارویی و کشت دستی آنها در مزارع می تواند نقش موثری در افزایش این گیاهان داشته باشد که برداشت بی‌رویه و بدون برنامه گیاهان دارویی استان از سوی مردم محلی، به ویژه سودجویان از کارهای نامطلوبی است که حیات گیاهان را تهدید می‌کند و ممکن است به انقراض آنها منجر شود.

البته کشت این گیاهان دارویی در مزارع تحت حفاظت می‌تواند تا حدی از نابودی آنها جلوگیری کندو یکی دیگر از مواردی که تهدیدی جدی برای رشد گیاهان دارویی کهگیلویه و بویراحمد مطرح می‌شود، برداشت آنها بدون در نظر گرفتن ملاحظه‌های فنی است که به طور مثال برداشت برخی از گونه‌ ها در صورتی که با پیازش برداشت شود، از بین می‌رود. 

با این تفاسیر در استان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان یک نیاز ضروری مطرح می شود که تشکل‌هایی در روستاهای این استان تشکیل شود تا راه صحیح برداشت گیاهان دارویی را به اهالی آموزش دهندکه در وهله اول این امر هم به بهره برداری گیاهان دارویی کمک می‌کند و هم به روند احیای گیاهان دارویی خواهد انجامید.

یکی از پژوهشگران و کارشناسان گیاه شناسی در این زمینه معتقد است که گونه‌های گیاهی در حال انقراض کهگیلویه و بویراحمد در صورتی احیا می‌شوند که وضعیت منابع طبیعی و محیط زیست استان درست شود، یعنی تمام اشتباهاتی که منجر به بهم ریختن نظم هیدرولوژیک طبیعت شده است به نحو شایسته ای جبران شود.

وی درادامه می گوید: متاسفانه در این استان برخی از افراد بدون آگاهی و با فرض اینکه گونه‌های گیاهی خودرو می‌تواند برای سلامتی آن‌ها مفید باشند اقدام به برداشت بی رویه آن‌ها می‌کنند که بعضا منجر به نابودی این گونه‌ها شده است.

این گیاه شناس درادامه می افزاید: گیاهان دارویی قدمتی به اندازه زیست انسان دارند ومتاسفانه موضوعی که باعث نگرانی می‌شود این است که عده‌ای سودجو وارد رویشگاه‌های این گیاهان دارویی نادر و کم یاب می‌شوند و این گیاهان را برداشت می‌کنند که برای صیانت از این مناطق باید محیط زیست مدیریت و نظارت بیشتری داشته باشد.

وی درادامه بیان می کند:کم بارشی در سال های اخیر هم از جمله دلایلی است که موجبات نابودی گونه‌های گیاهی نادر این استان را رقم زده است و بسیاری از گونه های گیاهی بخاطر خشکسالی ها اخیر استانمان با خطر نابودی و انقراض روبرو هستند هرچندگونه‌های گیاهی سرمایه‌های ملی ما هستند و مردم باید بدانند که برای حفظ و تولید آب نیاز به این گونه از گیاهان داریم.

این در حالی است که ۴۰ درصد از گونه های گیاهی موجود در کشور مربوط به کهگیلویه وبویراحمد است و درصد بالایی از مجموع هفت هزار و ۵۰۰ نوع گونه گیاهان در کشور نیز در این استان رویش می کند.از مجموع ۲ هزار و ۱۰۰گونه گیاهی در این استان ۴۷۰ گونه آن دارویی است و از هر پنج گونه گیاهی در استان یک گونه آن کاربرد دارویی دارد. 

در حالی که در کشور ۷۲۵ گونه و در قاره اروپا ۸۰۰ گونه دارویی وجود دارد. تنها در منطقه حفاظت شده دنا حدود یکهزارو ۲۵۰ گونه گیاهی شناسایی شده که این میزان حدود ۱۶ درصد کل گیاهان دارویی در کشور است. بر اساس بررسی های انجام شده در صنایع دارویی کشور از ۲۲۳ داروی فرموله شده، ۹۵دارو در این صنایع به کار می رود که ۱۸ گونه از این تعداد غیر بومی است. 

با این وجود نیز در هر ۶۶۰ کیلومتر مربع در دنیا یک گونه گیاهی، در هر ۲۲۲ کیلومتر مربع در کشور یک گونه، در هر هشت کیلومتر مربع در کهگیلویه و بویراحمد یک مورد و در هر یک کیلومتر مربع در منطقه حفاظت شده دنا نیز یک گونه گیاهی وجود دارد. از مجموع گیاهان دارویی شناسایی شده در این منطقه ۱۱۱ گونه آنها خوراکی، ۲۰۰ گونه دارویی، ۸۷ گونه رنگی، ۵۰ گونه درخت و درختچه و میوه وحشی، ۱۲ گونه روغنی، ۴۰ گونه صمغ دار، ۸۷ گونه اسانس دار و ۲۵ گونه ادویه ای هستند.درحالی که ترکیب و غنای مواد موثر گیاهان دارویی این استان نیز نسبت به سایر نقاط کشور بیشتر است. 

اگرچه مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد در خصوص اهمیت کشت گیاهان دارویی در این استان می گوید:کشت گیاهان دارویی در استان از گذشته تا کنون مرسوم بوده و علاوه بر صرفه اقتصادی، کشت گیاهان دارویی نقش مهمی در حفاظت از خاک دارد.

سعید جاوید بخت نیاز گیاهان دارویی به آب کم برای رشد با توجه به شرایط کنونی کم آبی و بحران خشکسالی را از مزیت‌های اصلی گیاهان دارویی بر می شمرد و می افزاید:نیاز نداشتن به شخم و شیار به علت قرار داشتن ریشه در عمق خاک و بازدهی و صرفه اقتصادی بالا از دیگر مزیت‌های کشت گیاهان دارویی در استان است.

وی در ادامه اینچنین بیان می کند که در حال حاضر در ۵۵ هزار هکتار اراضی ملی کهگیلویه و بویراحمد کشت گیاهان دارویی صورت گرفته است.این کشت در اراضی ملی مناطق تنگ سرخ و کاکان بویراحمد، زیلایی مارگون، کوه سیاه و کوه سفید، شبلیز دنا و کوه خامی انجام شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه در این میزان اراضی گیاهان دارویی اعم از آنغوزه، باریچه و کرفس کوهی کشت شده است،می افزاید:امسال نیز بهره‌برداران گیاهان دارویی در اراضی ملی کهگیلویه و بویراحمد از فروش محصولات خود ۲۷۰ میلیارد ریال به دست آوردند.

وی می گوید: بهره برداران گیاهان دارویی برای افزایش سود و صرفه اقتصادی باید به فکر راه اندازی صنایع تبدیلی، بسته‌بندی و فرآوری گیاهان دارویی کاشت، داشت و برداشت گونه‌های با ارزش اقتصادی بالا، حرکت به سمت مکانیزاسیون به جای کاشت و برداشت با روش‌های سنتی و تجهیزات قدیمی باشند.

جاوید بخت ادامه می دهد:مساحت اراضی ملی استان ۱ میلیون و ۵۰۰ هکتار بوده که از این میزان یک میلیون و ۴۲۶ هزار و ۳۰۰ هکتار معادل ۸۷ درصد آن جزو منابع ملی است که بیش از ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی ملی این استان دارای پوشش گیاهی مرتعی بوده و این مساله باعث شده که استان به لحاظ ویژگی‌های طبیعی جز اکوسیستم‌های مرتعی شناخته شود.

براین اساس نیز وجود بیش از ۲ هزار و ۱۰۰ گونه گیاه دارویی و خوراکی در کهگیلویه و بویراحمد، یکی از ارزشمندترین ثروت های ناشناخته در این استان بشمار می رود  درحالی که این استان دارای ۴۶ گونه گیاهی بومی و سه گیاه دارویی کمیاب دنیا شامل باریجه، آنغوزه و گزانگبین است که به وفور در ارتفاعات استان یافت می‌شود.

گیاهان دارویی در صورت برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری از سوی بخش دولتی و بخش خصوصی نقش مهمی در ایجاد اشتغال و به تبع آن رونق اقتصادی کهگیلویه و بویراحمد به همراه دارند که متولیان امر باید به این موضوع توجه جدی کنند.

از دیگر مزایای گسترش گیاهان دارویی استفاده کمتر از داروهای شیمیایی است این کاربرد بدان معنا نیست که مردم سرخود و بدون آشنایی با خاصیت گیاهان دارویی به طور بی‌رویه آنها را مصرف کنند، زیرا مصرف غیر اصولی این گیاهان ممکن است عوارض نامطلوب به بار آورد و در صورتی که استفاده از گیاهان دارویی رواج پیدا کند، زیر کشت می‌روند و از خطر انقراض آنها جلوگیری می‌شود.

 

انتهای پیام/

 

نظرات کاربران

تازه های سایت

پربازدیدها